Vandaag wordt de politieke moord op Boris Nemtsov herdacht. 5 jaar geleden werd hij doodgeschoten op straat in Moskou. Hij was de belangrijkste tegenstander van president Poetin. De oppositie in Rusland heeft het na zijn dood moeilijker dan ooit.
Op 27 februari 2015 werd de Russische oppositiepoliticus Boris Nemtsov in koele bloede vermoord. Terwijl hij op weg naar huis was samen met zijn vriendin wordt hij op een brug bij het Kremlin vier keer in de rug geschoten. Nemtsov overlijdt ter plaatse. Nemtsov was de belangrijkste liberale oppositiepoliticus in Rusland en de grootste tegenstander van president Poetin.
Volgens Rusland-kenner Helga Salemon was Nemtsov het symbool voor een democratisch Rusland. "Hij zag dat mensen zoals hij, competente politici, steeds meer op een zijspoor werden gezet. Het was voor het Kremlin een lastige criticus die veel problemen veroorzaakte en zou kunnen veroorzaken."
Camerabeelden nooit vrijgegeven
In de jaren negentig was Nemtsov vicepremier onder president Boris Jeltsin. Daarna werd hij vooral bekend als fel criticus van Poetin en verzette hij zich tegen antidemocratische besluiten en de inperking van burgerrechten. Vlak voor de aanslag op zijn leven deed hij nog onderzoek naar de Russische inmenging in het oosten van Oekraïne en kwam hij met een kritisch rapport over Tsjetsjenië.
Op de plek waar Nemtsov is vermoord wemelt het van de camera's maar de beelden daarvan worden nooit vrijgegeven. Kort na de moord worden er zes Tsjetsjeense verdachten gearresteerd. Zij bleken allemaal te hebben gewerkt voor de veiligheidsdienst van de Tsjetsjeense president Ramzan Kadyrov, een belangrijke bondgenoot van Poetin. Wie daadwerkelijk de opdracht heeft gegeven om Nemtsov te vermoorden is nooit duidelijk geworden. Na de aanslag gaan tienduizenden demonstranten in Moskou de straat op om hun ontzetting te laten blijken.
Politieke blokkade
Volgens Ilja Jasjin, Nemtsovs beste vriend en zelf ook politicus, is er sprake van een politiek blokkade. "De daders zijn formeel veroordeeld en naar de opdrachtgevers loopt er formeel nog steeds een onderzoek. Maar in de praktijk is er niets gedaan. Dat is uit politieke overwegingen, de blokkade is vanaf het hoogste niveau opgezet", zegt Jasjin.
Bedevaartsoord
Ieder jaar wordt Nemtsov nog herdacht met een mars, die symbool is komen te staan voor democratische hervormingen in Rusland. Ook de brug waar Nemtsov het leven liet is voor liberale Russen inmiddels een soort gedenkplek geworden. Dit is tegen het zere been van de Russische regering. Er worden nog dagelijks bloemen neergelegd, die telkens weer worden weggehaald. Ook vandaag wordt hier stilgestaan bij zijn leven.
Helga Salemon ziet dat de oppositie in Rusland het steeds moeilijker heeft gekregen sinds de moord op Nemtsov. "Het geeft aan dat als je activist bent, dan kan je dus gewoon vermoord worden. Op straat in Moskou. Het werkt heel afschrikwekkend natuurlijk. De sfeer is zo intimiderend. Het laat goed zien hoe gevaarlijk het is om een kritisch geluid te laten horen," vertelt Salemon.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.