Precies 10 jaar geleden kreeg Mark Rutte de sleutel van het Torentje. We spreken vier politici over de onderhandelingskwaliteiten van de minister-president. Wat is zijn geheime methode?
De coalitiegenoot: Gert-Jan Segers
"Rutte is goed in het smeden van gelegenheidscoalities, dat is een prestatie van formaat, maar het is ook gevaar voor Rutte dat niet altijd meer duidelijk is wat zijn eigen agenda is", zegt Segers. "In de formatie had hij een sterke mening toen het ging over de hypotheekrenteaftrek en over de afschaffing van de dividendbelasting, maar op cruciale momenten in de coalitie was hij afwezig."
"Ik denk dan aan de crisis over het kinderpardon en de discussie over de opvang van kinderen van Lesbos." Volgens Segers liet Rutte toen de onenigheid door anderen uit de coalitie oplossen. "Dat heb ik vaker gezien. Als het lastig is, spreekt Rutte wel zijn zorgen uit, maar laat hij de oplossing aan anderen. Je zou verwachten dat degene naar wie kabinet is vernoemd, Rutte III, dat hij voorop gaat in het sluiten van een deal."
De voorzitter van de Europese Raad: Charles Michel
"Rutte is een sluwe vos", zegt Michel, die de vergaderingen van de Europese Raad voorzit. "Hij bedenkt graag verrassingen om het onderhandelingsproces te beïnvloeden." Zo nam Rutte bij de laatste onderhandelingen over de Europese begroting een dik boek mee, de biografie van Chopin, zodat hij niet mee hoefde te vergaderen en kon gaan lezen. Ik heb gelukkig humor en heb de impliciete boodschap begrepen, het was een signaal dat het nog te vroeg was voor een akkoord."
"Rutte weet in de Europese Raad soms ergernis te wekken bij zuidelijke landen. Michel: "Dat gaat beide richtingen op, zuidelijke landen zijn ook zeer hard geweest over de ideeën van Mark. Hij is zeer open en direct, dat geeft andere landen in de raad vertrouwen om samen tot oplossingen te komen."
De mede-onderhandelaar: Job Cohen
Job Cohen was in 2010 leider van de PvdA en verloor toen nipt van Rutte. Hij noemt de premier een "liberaal pragmaticus". "Rutte vindt het belangrijker dat er iets wordt bereikt, het kan hem niet schelen of het beleid ietwat naar links of naar rechts gaat." In 2012 ging de partij van Cohen besturen met Rutte. Cohen: De PvdA is daarna enorm afgestraft voor dingen die voor onze partij belangrijk waren. Rutte slaagde erin om de VVD veel minder hard te raken na die samenwerking. Dat deed hij verdomd knap."
De partijgenoot: Ed Nijpels
De oud-partijleider van de VVD noemt Rutte een "politieke Bermudadriehoek". "Iedereen wil daar graag met zijn bootje naartoe varen, wil samenwerken met Rutte, maar op het einde van de rit verdwijn je erin. Zo kregen het CDA, de PVV en de PvdA een electorale tik nadat ze met Rutte hadden samengewerkt." Volgens Nijpels kan Rutte mede-onderhandelaars opgewekt naar huis laten gaan, ook al hebben ze van hem verloren.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.