De Inspectie van het Onderwijs kreeg sinds de onthullingen bij The Voice of Holland 3,5 keer zoveel meldingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag op middelbare scholen. "Slachtoffers hebben meer kracht om het te melden."

Volgens de onderwijsinspectie is het een 'significante' stijging. Kwamen tot de uitzending van BOOS dit jaar 17 meldingen binnen, een maand later waren dat er al 65. "Je kan op basis van de stijging wel constateren dat het echt te maken heeft met de maatschappelijke tendens die er nu is", zegt vertrouwensinspecteur Joke Schuur.

Schoolmedewerkers vaak betrokken

De aard van de meldingen is heel divers. "Dus je kunt niet specifiek zeggen: het zijn altijd foto's, of het zijn altijd aanrakingen", vertelt ze. Bij meldingen over seksueel misbruik gaat het in de helft van de gevallen om docenten, conciërges of iemand anders die in de school werkt. Bij intimidatie loopt dat percentage zelfs op tot driekwart van de gevallen. Ook was er een aantal 'ernstige meldingen' tussen leerlingen.

Schuur noemt het aantal schokkend: "Elke melding vinden wij er een te veel. Ik denk dat slachtoffers zich nu meer gesteund voelen en wellicht door die steun ook de kracht hebben om zich te melden." Het gaat niet alleen om recente zaken. "Er is ook een aantal meldingen van langer geleden."

Discussie heel relevant

Eerder liet de onderwijsinspectie weten dat niet alle scholen melding maken van incidenten. "Wat wij niet weten, weten we niet", vertelt ze. "Als wij daar in een later stadium achterkomen, spreken we de scholen aan en gaan we daar alsnog mee aan de slag."

Het is schokkend, maar ook goed dat deze discussie gevoerd wordt, benadrukt Schuur. "Omdat we met elkaar verkennen welke grenzen we hebben. En dat de discussie nu heel relevant is om deze grenzen met elkaar te bepalen en maatschappelijk te bekijken wat gewenst en ongewenst gedrag is."

Protocollen in 'ontwikkeling'

We spraken twintig schoolbesturen door het hele land. Zij geven aan dat de de uitzending over The Voice veel heeft losgemaakt. De teamleider van een middelbare school in Groningen zegt: "We bespreken dagelijks actuele onderwerpen op school, waaronder het stellen en respecteren van elkaars' grenzen."

Een protocol op het gebied van seksueel grensoverschrijdend gedrag is volgens de school in ontwikkeling. Ook op andere scholen wordt onderzocht of een speciaal protocol nodig is. Maar de meesten geven aan voldoende te hebben aan de al bestaande richtlijnen. "We hebben gedragsafspraken in bredere zin vastgelegd", antwoordt een school uit het zuiden van het land.

Voorkomen

Volgens Joke Schuur kan een protocol bijdragen, maar dan moet het ook beleden worden in een organisatie. "Je moet het echt bespreekbaar maken, je moet integer gedrag en de cultuur hierin verbeteren", legt ze uit. "Het is heel erg van belang om met elkaar de discussie aan te gaan."

Belangrijker is volgens de vertrouwensinspecteur dat er open over wordt gesproken. "Een incident blijft een incident. Maar ik verwacht dat doordat we ons nu concentreren op de open schoolcultuur en het gesprek aan blijven gaan, dat dit zijn vruchten zal afwerpen."

Meldplicht per 2024

Scholen hoeven seksueel grensoverschrijdend gedrag niet verplicht bij de inspectie te melden. Alleen als er sprake is van misbruik. "Deze plicht geldt nog niet voor seksuele intimidatie", vertelt Schuur. Al gaat dat veranderen in 2024. "De wet is in voorbereiding."

"Ik vind eigenlijk dat die plicht er al vanaf het begin had moeten zijn", zegt ze. "Maar ik ben blij dat hij er nu wel komt." Minister Dennis Wiersma van Onderwijs kondigde onlangs aan de veiligheid op scholen steviger te gaan aanpakken.

Video: hoe 4 mannen van verschillende generaties de discussie over grensoverschrijdend gedrag ervaren

audio-play
Met je vrienden praten over grenzen en seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt steeds normaler, merkt Joachim Jetten (24). Maar dat geldt vooral voor leeftijdsgenoten. "Je mag helemaal niks meer", vindt Dick Koemans (70).
info

Dit verhaal is tot stand gekomen in samenwerking met studenten Journalistiek Anouk Bowman, Fleur van Eeuwijk en Rochèll Mebius van de Hogeschool Utrecht.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.