15 jaar Merkel: hoe een 'degelijk' meisje uit Oost-Duitsland de machtigste vrouw ter wereld werd

Dit jaar is Angela Merkel 15 jaar bondskanselier van Duitsland. Wat weten we eigenlijk van haar? "Als ze binnenkomt bij een vergadering, wandelt er echt een baas binnen."

Dat ze zo succesvol zou zijn, was niet vanaf het begin te verwachten. Merkel begon haar carrière als outsider. Ze is een vrouw, komt uit Oost-Duitsland en is protestants, niet bepaald een goed startpunt in haar partij. Maar ze heeft haar opponenten kalt gestelt. Drie 'Merkel-kenners' doen een boekje open.

Van Mädchen naar Mutti

Voor Europarlementariër Esther de Lange is Merkel een rolmodel. Ze komt de bondskanselier regelmatig tegen tijdens vergaderingen van de Christendemocratische fractie in het Europees Parlement.

"Als ze binnenkomt bij een vergadering komt er echt een baas binnen", vindt De Lange. "Dan is iedereen meteen scherp. Toen ze begon was ze 'das Mädchen' en nu 'Mutti'. Maar ik geloof niet dat ze zich daar ooit iets van heeft aangetrokken."

Lang twijfelen

Merkel staat erom bekend dat ze lang twijfelt, voordat ze een beslissing neemt. Te lang volgens sommigen. Dat leidde zelfs tot een Duits werkwoord: 'Merkeln' - twijfelen.

"Ze neemt altijd de tijd om eerst grondig een analyse te maken van een situatie. En wanneer ze heeft gekozen, gaat het ook zo."

Vluchtelingencrisis

Kleurloos is Merkel in elk geval niet, zegt De Lange. "Opgroeien in de DDR heeft haar een sterk moreel kompas gegeven. Ze is opgegroeid in een land met een grens waar ze niet overheen mocht."

Daarom heeft ze zich ook in Europa sterk gemaakt in de vluchtelingencrisis, denkt de Europarlementariër. "Dat 'wir schaffen das' komt daar vandaan. Merkel wil geen Europa met een onverbiddelijke grens, waar mensen in nood niet naar binnen mogen."

Economisch sterk Duitsland

Haar opmerking, 'wir schaffen das' zal altijd aan haar blijven kleven, denkt historicus Willem Melching. Maar het is zeker niet het enige waarmee ze volgens hem de geschiedenisboeken mee ingaat.

"Ze is de eerste naoorlogse Duitse bondskanselier van een machtig economisch sterk Duitsland. Daar worden andere Europese landen bang van. Frankrijk en Italië liggen economisch in de touwen en de Engelsen hebben ons verlaten. De Duitsters moeten nu dus de kar trekken. En dat heeft Merkel met verve gedaan. Zo heeft ze de euro gered, de vluchtelingencrisis beheerst en nu de coronacrisis. Het is nogal wat."

Degelijke politica

Dat ze haar Mutti noemen is opmerkelijk, vindt Melching. "Want eigenlijk is ze helemaal niet zo warm. Ze kan ook een kille strateeg zijn. En met emoties kan ze niet omgaan. Wat haar echt drijft, weten we niet."

Ze is een hele degelijke politica, vindt de historicus. "Maar wel een die in een crisis situatie echt beslisingen durft te nemen. En dat zijn dan geen slappe compromissen. Nee, kleurloos is ze in die zin allerminst."

Mannen op een zijspoor

"Ze heeft alle mannen in de weg stonden op een zijspoor gezet", lacht journalist Sophie Derksen. "Ze heeft altijd te maken gehad met mannen die haar onderschatten en daar maakt ze handig gebruik van."

Merkel is volgens Derksen een vrouw die zich niet gemakkelijk laat kennen. "Misschien geen extraverte persoonlijkheid en wellicht een tikje kleurloos. Ze wil het liefst niets van haar privéleven vrijgeven. Daar weten we eigenlijk niets van. Ja, dat ze graag aardappelsoep maakt en altijd naar dezelfde wandelvakantie gaat."