Mogen crèches niet-gevaccineerde kinderen weigeren? D66 wil er een wet voor, kinderartsen niet

Een initiatiefwetsvoorstel van D66 moet ervoor zorgen dat kinderdagverblijven individueel kunnen beslissen of ze niet-gevaccineerde kinderen accepteren of niet. Artsen vinden het wetsvoorstel gevaarlijk en spreken van schijnveiligheid.

De Tweede Kamer debatteert deze week over een wetsvoorstel van D66 dat kinderdagverblijven in staat moet stellen om niet-gevaccineerde kinderen te weigeren als ze dit een te groot risico vinden voor andere kinderen. Dit gebeurt nu al bij sommige crèches, maar er ontbreekt een wettelijke basis die juridische zekerheid geeft en voor het hele land geldt. "Iedereen doet nu maar wat", vertelt een medewerker van een opvangorganisatie die anoniem wil blijven.

Kinderopvangorganisatie Berend Botje in Noord-Holland heeft afgelopen jaar al besloten om niet-gevaccineerde kinderen niet meer te plaatsen. "We zijn niet blij dat de bal bij ons wordt neergelegd," vertelt directeur Gaby Alberts. "Maar we zagen ons genoodzaakt tot handelen, omdat ziektes zoals de mazelen over de hele wereld weer de kop opsteken, ook in Nederland."

'Eigenlijk taak van de overheid'

"We vinden het eigenlijk de taak van de overheid om vaccinatieprogramma's te ontwikkelen én om ze te implementeren," stelt Alberts. "Maar in de afgelopen jaren is de vaccinatiegraad in Nederland zodanig gedaald dat we hebben besloten om zelf in actie te komen om de kinderen op onze crèches te beschermen."

Gaby Alberts staat niet alleen; ook andere opvangorganisaties weigeren kinderen die niet de nodige vaccinaties hebben gehad. Maar lang niet iedereen wil hier publiekelijk over praten: juridisch gezien gaat het om een grijs gebied. Mag een kinderdagverblijf een kind überhaupt weigeren en hoe zit het met de privacy van de medische gegevens?

Meer rechtszekerheid voor weiger-crèches

Deze kwesties hoopt D66 nu op te lossen. Het nieuwe wetsvoorstel moet meer rechtszekerheid geven aan opvangorganisaties. "We realiseren ons dat dit maar een deeloplossing is," aldus Antje Diertens van D66.

"Maar het invoeren van een bredere vaccinatieplicht ligt ingewikkeld omdat dit tegen het grondwettelijk recht op onaantastbaarheid van het lichaam kan indruisen."

'Wetsvoorstel is erg onverstandig'

De Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) ziet niets in het nieuwe wetsvoorstel. Volgens kinderartsen leidt de wettelijke constructie waarbij kinderopvangen individueel mogen beslissen tot schijnveiligheid en gevaarlijke situaties.

"Wij vinden dit voorstel erg onverstandig, het is een wassen neus," waarschuwt kinderarts Patricia Bruijning van het UMC Utrecht namens de vereniging. "Daarmee creëer je gevaarlijke infectiehaarden bij kinderdagverblijven, met veel ongevaccineerde kinderen bij elkaar."

Schijnveiligheid

Ook is Bruijning tegen omdat het wetsvoorstel volgens haar alleen maar schijnveiligheid biedt: "We vaccineren kinderen pas bij 14 maanden tegen mazelen, voor die tijd zijn ze per definitie onbeschermd. Dan gaat het om zo'n 20-25 procent van de kinderen in een crèche."

Die zitten volgens Bruijning veelal bij elkaar en kunnen elkaar gemakkelijk aansteken wanneer één van hen besmet is met mazelen. "Aan dat gevaar verander je niks wanneer de oudere kinderen allemaal wel gevaccineerd zijn. Het wetsvoorstel heeft vooral kans van slagen vanuit een onderbuikgevoel, het is niet onderbouwd door wetenschappelijke feiten."

'Het zijn geen onschuldige kinderziektes'

Wat meer en betere voorlichting betreft zitten politiek en NVK wel op een lijn. In 2019 lijkt betere voorlichting effect te hebben gesorteerd: de vaccinatiegraad steeg afgelopen jaar weer, van 90 procent naar zo'n 94 procent. "Maar mocht het percentage toch weer naar een gevaarlijk laag niveau zakken, dan zouden we achter een vaccinatieplicht voor álle kinderopvangorganisaties staan," zegt Bruijning namens de NVK.

"Dat betekent wel dat kinderen in Nederland dan pas op latere leeftijd naar de crèche kunnen gaan, want vaccineren tegen mazelen op een leeftijd van bijvoorbeeld 3 maanden werkt niet" zegt Bruijning namens de NVK. "Maar in het uiterste geval zou dit wel een optie kunnen zijn. Het gaat hier immers niet om onschuldige kinderziektes, maar om potentieel levensbedreigende infecties."