Dat we ons mentaal moeten voorbereiden op een oorlog kwam eind december 2024 hard aan. Daarmee kwamen vragen over wat dat precies betekent voor de jonge generaties. Staatssecretaris Gijs Tuinman zegt dat de dienstplicht voorlopig nog niet aan de orde is.

"Waar ik naar opzoek ben zijn mensen die vrijwillig zouden willen werken voor Defensie", zegt staatssecretaris van Defensie Gijs Tuinman. Naast een professioneel leger met opgeleide soldaten, zijn er ook niet-militaire functies die achter de schermen gespecialiseerd zijn in bijvoorbeeld IT, kunstmatige intelligentie en logistiek.

Geen 'actieve' dienstplicht, tenzij dreiging

Daarmee geeft de staatssecretaris aan voor nu geen reactivering van de dienstplicht nodig te hebben. Dat zou natuurlijk kunnen veranderen op het moment dat een dreiging heel serieus wordt of andere landen hulp nodig te hebben.

Hoewel de dienstplicht nooit volledig is afgeschaft, hoeven jongeren zich niet meer laten keuren. Jaarlijks krijgen ongeveer 200.000 17-jarigen een brief over de dienstplicht.

Staatssecretaris wil samenleving weerbaarder maken

Tegelijkertijd geeft Tuinman aan dat een brief over de dienstplicht ook andere functie heeft: "We moeten onze samenleving weerbaarder maken. Dat besef moet er komen en een brief over de dienstplicht hoort daar nou eenmaal bij."

Een andere kant van de dienstplichtbrief is dat Tuinman ook ziet dat het bij sommige jongeren juist enthousiasme voor Defensie opwekt. In de brief wordt namelijk verwezen naar de mogelijkheid om een Dienjaar te doen. Dat is een vrijwillig jaar waar jongeren bij alle verschillende onderdelen van Defensie mee mogen kijken. "Dit aantal blijft enorm groeien. Ik heb maar rond de 1.200 plekken, maar ik heb al meer dan 4.000 aanmeldingen", vertelt de staatssecretaris daarover.

Bekijk ook

Hulp uit de samenleving

Maar wat als er toch iets desastreus gebeurt op geopolitiek gebied? "Onze krijgsmacht is daar eigenlijk altijd klaar voor", zegt de staatssecretaris. Toch heeft hij op zo'n moment dan wel de hulp nodig van de hele samenleving, gaat Tuinman verder. "Want achter ieder persoon die in de frontlinie staat, heb je ongeveer 7 of 8 mensen achter de schermen nodig die zich ontfermen over de logistiek, IT en voeding."

Voor een tekort aan mensen maakt Tuinman zich op dit moment niet per se zorgen: "Het is normaal dat als er Ă©cht een dreiging is, de percentages voor mensen die iets willen bijdragen omhoog gaan."

Investeren in krijgsmacht

Op de vraag hoe reëel die dreiging is, is geen antwoord te geven. Toch benadrukt de staatssecretaris van Defensie het belang om te investeren in de krijgsmacht om altijd net die paar procent beter te kunnen zijn. "Allereerst is dat om kwaadwillenden af te schrikken", vertelt Tuinman. "En daarna, mocht het tot een agressiedaad komen, dan moet je kunnen winnen."

Sinds 2015 is het budget voor Defensie van 8 miljard naar 24 miljard verhoogd. "Ik ben er natuurlijk zelf de afgelopen 25 jaar bij geweest dat Defensie na de val van de muur klein is gemaakt". Dat Defensie nu een andere rol krijgt in de samenleving is dan ook nog een kwestie van gewenning", zegt Tuinman.

Dienstplicht opnieuw invoeren? Kan, zegt staatssecretaris van Defensie: 'Maar nu nog niet aan de orde'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.