Zelfhulpboeken halen glansrijk de bestsellerlijsten; volgens onderzoeksbureau NielsenBookscan neemt de populariteit zelfs elk jaar weer toe. Begin jaren zeventig maakt Nederland kennis met het, toen nog, nieuwe genre. Na de Tweede Wereldoorlog en ontzuiling groeit de populariteit van zelfhulpboeken razendsnel en worden de bestsellerlijsten massaal gevuld met het genre.

Dieet-boek

Historicus en programmamaker Maarten van den Heuvel doet voor zijn nieuwe boek onderzoek naar de geschiedenis van de zelfhulpliteratuur. Volgens hem kunnen we het genre onderverdelen in meerdere categorieën: "Alle boeken waarin de schrijver de lezer manieren aanreikt om zijn of haar leven te veranderen en te verbeteren, is naar mijn idee een zelfhulpboek. Daar vallen sommige dieet-boeken bijvoorbeeld ook onder."

De interesse voor deze boeken ontstond volgens Van den Heuvel in de jaren zeventig maar won in de decennia daarna steeds meer aan populariteit. "Levensvragen zijn van alle tijden. Maar in de jaren zeventig kwamen twee trends samen: de verzuiling begon af te brokkelen, dus we gingen niet meer naar 'meneer Pastoor'. De standaardplek waar je altijd terecht kon voor je levensvragen viel dus weg. Daarnaast kregen we economische problemen en steeg de werkloosheid. Hierdoor kregen we weer prangende levensvragen. Men zocht dus een nieuwe plek en dat werd het zelfhulpboek."

Leuker leven

Schrijver en ervaringsdeskundige Marnix Pauwels las honderden zelfhulpboeken in de hoop zijn leven te verbeteren. Jarenlang worstelde hij met verslavingen en depressies. Of het hem heeft geholpen? "Ik kocht ze, omdat ik hoopte dat ik het geheim zou vinden voor een gelukkig leven. Maar dat was niet zo."

Zoektocht

"De boeken hebben me altijd wat gegeven: soms was het inspirerend en soms maakte het me kwaad. Maar het lezen van die boeken heeft me niet gelukkig gemaakt." Zijn zoektocht naar een beter leven verwerkte hij zelf in zijn boeken ‘Vrij’ en ‘AHA!’ Hij noemt zijn boeken geen ‘zelfhulpboeken’, maar doet wel verslag van zijn zoektocht naar een beter leven. Hij ontwikkelde een eigen methode: "Ongeluk en ongemak komt altijd door wat je denkt over het leven. En als je leert dat wat je denkt helemaal niet zo relevant is, dan wordt je leven een stuk makkelijker", aldus Pauwels.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.