De Russische president Vladimir Poetin gaf vanmiddag zijn langverwachte jaarlijkse speech waarin hij liet weten dat Rusland een nieuwe ballistische raket heeft ontwikkeld. De Sarmat, zoals de raket heet, kan vrijwel elke plek op aarde bereiken volgens de president. De speech was opvallend om meerdere redenen: de aankomende verkiezingen én de uitzonderlijk dreigende taal die van Poetin uitging.

State of the union

De speech wordt ook wel de Russische State of the Union genoemd, naar het Amerikaanse voorbeeld waarbij de Amerikaanse president de senaat toespreekt over zijn plannen voor het komende jaar. Sjeng Scheijen, Amerikadeskundige: "Poetin geeft ieder jaar zo een speech. Het is een heel belangrijk moment voor hem om direct met het Russische volk te communiceren en zijn beleid voor de komende jaren bekend te maken. Nu is dat extra belangrijk omdat de verkiezingen eraan komen. In deze speech legt hij alvast zijn beleid voor de komende zes jaar neer, omdat hij ervan uitgaat dat hij gaat winnen."

President Poetin zou de speech eigenlijk in december al houden, maar verplaatste het naar vandaag, vlak voor de verkiezingen in Rusland op 18 maart. Ook daar is een verklaring voor, zegt Scheijen. "Hij wil zo kort mogelijk voor de verkiezingen de speech kunnen geven. Dan is de impact groter en hoopt hij een overweldigende verkiezingswinst te halen." 

Verkiezingen

In Rusland wordt vooral door de oudere generatie opgetogen gereageerd op de speech. Journaliste en docmuntairemaakster Alina Bezoeglaja is net terug uit Rusland en schetst een beeld van de reacties die ze zoal tegenkomt: "De oudere generatie is van mening dat Rusland niet achter mag blijven." Dat is ook de reden die Poetin noemde voor de toegenomen investering in kernwapens: het is een reactie op de Amerikaanse inspanningen voor het opstellen van een technisch hoogstaand raketafweersysteem.

Volgens Bezoeglaja doet Poetin het echter niet alleen om dreigend over te komen naar andere landen toe, maar ook voor de eigen bevolking: "De eigen verdediging speelt in Rusland een grote rol in de samenleving, vooral bij de grens met Oekraïne. Het is voor Poetin belangrijk om aan zijn achterban en zijn kiezer te laten zien dat hij bereid is om te vechten, mocht het daartoe komen."

Koude oorlog

Wat kunnen we nog meer verwachten van Rusland als Poetin weer aan de macht komt de komende zes jaar? Sjeng Scheijen: "Rusland gaat de komende zes jaar een spannende tijd tegemoet. Economisch gaat het nog steeds niet erg goed en er is een kans dat het nóg slechter zal gaan vanwege de dalende olieprijzen. De overheid merkt dat in zijn portemonnee. Poetin heeft zijn macht te danken aan het feit dat hij genoeg geld had om Rusland te laten delen in de welvaart. Hij heeft pensioenen kunnen verhogen. Als hij die pensioenen moet verlagen raakt dat hem in zijn machtsbasis. Je hoort dus steeds meer ongenoegen in de Russische maatschappij. Een tacktiek van hem is om steeds meer nadruk te leggen op de veiligheid en de oorlog in Syrie, daarmee verlegt hij de aandacht."

De dreigende taal en machtsvertoon doet ergens denken aan de Koude Oorlog. Zijn we weer terug bij af? Scheijen: "De situatie is op veel punten heel anders, maar niet per se beter. De relatie tussen het Westen en Rusland is sinds de val van de Sovjet-Unie nog nooit zo slecht geweest, al was de Sovjet Unie een stuk machtiger dan Rusland alleen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.