VVD en GroenLinks willen dat minister Ollongren onderzoek gaat doen naar de herinvoering van elektronisch stemmen in Nederland. De partijen willen af van het rode potlood en het vaak veel te grote stembiljet. Volgens de partijen zorgt het voor te veel ongeldige stemmen en kunnen blinden en slechtzienden vaak niet overweg met de ouderwetse manier van stemmen.

In Nederland werd er lange tijd gebruik gemaakt van de stemcomputer, maar sinds 2009 niet meer. De oorzaak zou de gevoeligheid voor hacken zijn. VVD-Kamerlid Sven Koopmans komt nu met het voorstel om te onderzoeken of elektronisch stemmen terug kan komen. Er zitten volgens hem teveel nadelen aan het stembiljet. "Bij de laatste verkiezingen zijn er meer dan 10 duizend stemmen verloren gegaan. Ook blinden en slechtzienden kunnen op de huidige manier niet zonder hulp stemmen."

Stemmen zonder internet

Koopmans denkt dat er een veilige manier van digitaal stemmen gevonden moet kunnen worden. "Ik snap de angst voor digitaal stemmen. Maar ik vraag: kunnen we met de nieuwe stand van de techniek het toch opnieuw invoeren?" 

Het VVD-Kamerlid heeft wel een visie over hoe dat eruit zou moeten gaan zien. "Een machine zou dan helemaal losgekoppeld staan van het internet. Denk aan een soort scherm als bij het postkantoor. Je krijgt dan bijvoorbeeld na het stemmen een papier uit de computer, dat vervolgens door een telmachine kan worden geteld. Er zijn landen waar varianten hiervan al worden gebruikt." Koopmans denkt niet dat er grote gevaren aan deze manier zouden moeten kleven. "We moeten moet iets helemaal nieuws en veiligs ontwikkelen, specifiek voor Nederland. Ik denk dat het kan."

Elektronisch tellen of de stemcomputer?

Minister Ollongren liet eerder in een brief aan de Tweede Kamer weten dat digitale manipulatie bij elektronisch stemmen niet is uit te sluiten. Volgens haar is inmiddels duidelijk dat 'statelijke actoren' de intentie en capaciteit hebben om zich via digitale middelen te mengen in onze verkiezingen. Daarom wil ze, voor nu, alleen experimenteren met het elektronisch tellen van op papier uitgebrachte stemmen.

VVD en GroenLinks willen dat de minister naast het onderzoek naar de telmachine ook onderzoek gaat doen naar de stemcomputer. Politiek commentator Joost Vullings denkt dat er mogelijkheden zijn. "Het duurt natuurlijk uren voordat we de uitslagen hebben op verkiezingsavonden. Dat is frustrerend voor ons als verslaggevers en voor de mensen thuis die hebben gestemd. Maar tegelijk denk je ook weer: wat is het probleem?" Fouten bij het tellen van stemmen zijn volgens Vullings makkelijker te gherstellen bij fysieke stembiljetten. "Maar als een elektronisch systeem niet werkt, dan kan je op veel grotere schaal frauderen." Ondanks dat gevaar verwacht hij wel steun voor het plan van VVD en GroenLinks. "Draagvlak zal er wel zijn. Maar het plan moet wel echt helemaal waterdicht zijn.

Koopmans deelt die zorgen. "Eerst moeten we kijken of dit betrouwbaar en betaalbaar kan. Als we daar de antwoorden op hebben, dan kunnen we gaan kijken: gaan we het ook echt invoeren?"

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.