Het Koerdische leger staat onder druk bij Kobane. Het grensdorp in Syrië wordt belegerd door IS-strijders, er zijn zelfs al delen van Kobane ingenomen door strijders. Turkije grijpt niet in, ook al ligt het op 500 meter van de grens. De Koerden zitten in een lastige situatie terwijl IS oprukt. Hier vijf vragen en antwoorden over de Koerden.

1. Wie zijn de Koerden?

De Koerden zijn een groot volk zonder eigen land. Ruim 35 miljoen mensen leven verspreid over Turkije, Iran, Irak en Syrië. Ze hebben een eigen taal en een eigen cultuur.

Na de val van het Ottomaanse Rijk aan het einde van de Eerste Wereldoorlog in 1918 is de Koerden een eigen land beloofd. De nieuwe Turkse leider Mustafa Kemal Atatürk accepteerde dit niet en na een oorlog verloren de Koerden hun eigen staat. Sindsdien zijn ze een strijd begonnen in Turkije. Die wordt sinds 1974 aangevoerd door de onafhankelijkheidsbeweging PKK.

Abdullah Öcalan is de leider van de PKK en heeft de beweging groot gemaakt. Öcalan werd in 1999 in Kenia gearresteerd door special forces van het Turkse leger, maar hij leidt de PKK nog vanuit de gevangenis.

Een andere strijdende Koerdische beweging zijn de Peshmerga. Zij komen uit Irakees-Koerdistan. Peshmerga betekent letterlijk 'zij die oog in oog met de dood staan'. Zij bestaan al sinds het uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk. De Peshmerga vochten in 2003 al met de Amerikaanse soldaten tegen de Iraakse dictator Saddam Hussein en zijn sindsdien een loyale partner van de Verenigde Staten.

2. Wat is de situatie op dit moment?

Er wonen 2 miljoen Koerden in Syrië. Zij zijn de grootste etnische minderheid van het land. Koerden vormen 10% van de totale bevolking van Syrië. Door de anarchie die er sinds het begin van de burgeroorlog in 2012 in Syrië heerst, hebben de Koerden meer autonomie verworven.

Sinds 2013 zijn de Koerden in gevecht met Islamitische Staat (IS). IS wil een eigen Islamitisch Kalifaat en de Koerden worden daardoor bedreigd.

Momenteel wordt er hevig gevochten in het Syrische grensstadje Kobane, wat al gedeeltelijk in handen is van IS. Daarnaast zijn afgelopen week nog tien Koerden onthoofd door IS in Syrië. Ook in Koerdisch-Irak worden Koerden bedreigd door IS.

 

Kobane, Syrië.

Grotere kaart weergeven

3. Waarom demonstreerden ze gisteren in de Tweede Kamer?

De Koerden doen dit omdat ze 'woest zijn' over het feit dat er niet wordt ingegrepen tegen IS in Kobane. De Syrische stad op de grens met Turkije dreigt in handen te vallen van IS. De VS zijn al een aantal weken bezig met bombardementen op IS-doelen, maar hebben nu pas ingegrepen in het dorp toen IS al een deel van Kobane bezet had. De Koerdische demonstranten willen hulp voor hun mensen die in de handen van IS-strijders dreigen te vallen.

Behalve in de Tweede Kamer protesteerden Koerden in België, Duitsland, Denemarken, Zweden en Turkije. Vandaag protesteren ze in het Europese Parlement in Brussel.

4. Krijgen ze op dit moment dan geen hulp van de internationale gemeenschap?

De Verenigde Staten hebben een sterke band met de Peshmerga en hebben al aangegeven dat de Koerden de grondoorlog tegen IS moeten leiden. De VS en hun bondgenoten- waaronder Nederland- zullen alleen maar vanuit de lucht bombarderen. Er is lang gewacht om in te grijpen in Kobane, omdat daar veel PKK-Koerden zitten. De VS beschouwen de PKK nog steeds als een terroristische organisatie.

De Turken grijpen niet in, ook al is het vlakbij hun grens. Ze zeggen zelf dat ingrijpen in een ander land een nogal zware maatregel is. 

Vicepremier Arinc van Turkije denkt dat de Koerden een eigen staat willen in Syrië, wat voor hem een reden is om niet te helpen. De Syrische Koerden ontkennen dit. Zij zeggen dat Turkije niet hoeft te interveniëren, maar dat ze de grenzen open moeten zetten zodat Kobane hulp kan krijgen van medestanders in Turkije. Ankara doet er nu nog alles aan om dit tegen te gaan.

5. Kunnen de Koerden zich wel weren tegen IS?

Het is geen uitgemaakte zaak dat de Peshmerga sterk genoeg zijn om IS op de grond te verslaan. Het leger van IS wordt sterker ingeschat dan dat van de Peshmerga, ook al hebben de Koerden meer soldaten. Hun leger bestaat uit ongeveer 190.000 militairen.

Het wapenarsenaal van de Koerden bestaat uit oude Sovjet-wapens en wapens van het oude leger van Irak. Na de val van Saddam Hussein in 2003 hebben de Peshmerga veel wapentuig van zijn leger in handen gekregen, maar ook die zijn veel ouder dan de wapens van IS. IS heeft veel Amerikaanse wapens veroverd op het Irakese leger bij de inname van Mosul.

Onder andere Duitsland en de Verenigde Staten bewapenen de Koerdische strijdkrachten nu en voorzien ze van modernere wapens.

Bekijk hier een reportage van EenVandaag over de vrouwelijke Peshmerga-strijders terug:

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.