Sjoemelende bankiers moeten in de toekomst standaard voor de rechter verschijnen. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dit regelen. Zo blijkt uit een rondgang van het tv-programma EenVandaag. Het is volgens de Kamerleden niet langer uit te leggen, dat banken er nu vaak met een schikking van afkomen, zonder toetsing door een rechter. Ook de Raad voor de Rechtspraak staat achter het voorstel.

Onlangs maakte het Openbaar Ministerie bekend, een schikking voor een recordbedrag van 775 miljoen euro te hebben getroffen met ING. De publieke verontwaardiging was enorm, vooral omdat de directie zich op geen enkele manier hoefde te verantwoorden voor grootschalige witwaspraktijken.

Tweede Kamerlid Michiel van Nispen (SP) wil dat banken zich voortaan altijd voor de rechter moeten verantwoorden. Hij komt volgende maand met een voorstel om dit te regelen. Het idee is, dat de rechter –ook in het geval van een schikking- altijd het laatste woord heeft. Van Nispen: ”Je kunt nu als groot bedrijf strafvervolging afkopen, zonder dat er een rechter aan te pas komt. Dat voelt heel onrechtvaardig. Daarom moet er wat ons betreft altijd een rechter inhoudelijk over de zaak oordelen.”

'Schikkingen niet transparant'

Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt het voorstel om de rechter altijd over bankfraudezaken te laten oordelen.  D66-Kamerlid Maarten Groothuizen:” Groot nadeel bij schikkingen is dat er geen onafhankelijke toetsing door de rechter plaatsvindt. Dat moet wat D66 betreft, wel gebeuren. Ook is een schikking totaal niet transparant. Derde nadeel is, dat de indruk wordt gewekt dat je, wanneer je diepe zakken hebt, ermee weg komt.”

Ook de grootste regeringspartij VVD vindt het moeilijk verdedigbaar dat financiële topmannen steeds juridisch de dans ontspringen. Kamerlid Roald van der Linden (VVD) “Daar zit het gevoel van mensen in het land, zoals vorige maand bij ING. Hoe kan dit op deze manier gebeuren? Boeven moet je vangen, ook als het bankiers zijn.”

De grootste oppositiepartij PVV vreest dat er een soort van klassenjustitie ontstaat als strafvervolging steeds achterwege blijft. PVV-Kamerlid Teun van Dijck: “Als burger moet  je al voor een klein strafbaar feit voor de rechter verschijnen, terwijl grote bedrijven hun schuld gewoon kunnen afkopen. Dat is onrechtvaardig en moet veranderen.”

Rechters: altijd vervolgen bij grote fraudezaken

Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, deelt de argumenten van de Kamer en vindt het ook een gemiste kans dat de ING-fraude niet voor de rechter is gekomen. “De handicap van een schikking blijft, dat je niet precies weet wat er gebeurd is en of de juiste strafmaat wel is toegepast. Dat kan echt alleen maar in een openbaar strafproces.”

In de toekomst zou wat Bakker betreft het Openbaar Ministerie standaard tot vervolging moeten overgaan in dit soort gevoelige en omvangrijke zaken. “Waar de burger volgens mij van wakker ligt, is dat er in zulke grote zaken-die veel ophef hebben veroorzaakt,- geschikt wordt, zonder dat er een rechter naar kijkt. Daar moet openbare verantwoording over plaatsvinden.”

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.