Toelichting verkiezingsdebat EenVandaag 1 maart

EenVandaag heeft veel reacties gekregen op het verkiezingsdebat, heel veel positieve maar ook kritische. Wij stellen die reacties zeer op prijs omdat ze aangeven dat kijkers betrokken zijn bij ons programma en daar ook een mening over willen geven. Omdat heel veel mensen dezelfde vragen stellen, willen we als redactie in dit geval graag een toelichting geven op een aantal keuzes die we gemaakt hebben.

De deelnemers

Ten eerste de deelnemers aan het debat. De voorbereidingen van een debat als dit beginnen al maanden van tevoren. Dat is nodig om het mogelijk te maken dat op een gegeven moment ook alle politici beschikbaar zijn. Van te voren stond vast dat er plaats was voor zes deelnemers. Voor het bepalen van die deelnemers is daarom al enkele maanden geleden een peilmoment geweest.

Het huidige aantal kamerzetels en het aantal zetels in de toenmalige peilingen zijn het uitgangspunt geweest voor het vaststellen van de zes grootste partijen.

Op dat moment waren dat CDA, PvdA, VVD, PVV, D'66 en de SP.  Daar zit een element van willekeur in omdat peilingen sterk kunnen variëren, maar er moest nu eenmaal een weegmoment gekozen worden. Teleurstellend voor Groen Links de Christen Unie en Trots op Nederland, want deze partijen hadden op een ander weegmoment wellicht wel in aanmerking kunnen komen.

Onderwerpen

Dan de onderwerpen van het debat. Die zijn op twee manieren tot stand gekomen. 

We hebben zelf een lijst onderwerpen voorgelegd aan ons Opiniepanel. Daaruit kwam een top drie naar voren:

-Veiligheid en criminaliteit

-Lokale belastingen

-Verkeersproblematiek.  

Daarnaast hadden de politieke partijen zelf inbreng over de vraag over welke thema's wie met wie in debat zou kunnen gaan. Daaruit kwamen drie gespreksthema's die we konden verbinden met de top drie van het Opiniepanel: De financiële crisis, mobiliteit en duurzaamheid, en veiligheid en integratie.

Rond die thema's hebben we stellingen geformuleerd. Ook dat is gebeurd in samenspraak met de politici en hun staf. De stellingen hebt u kunnen zien.

De filmpjes

Om tot een helder en levendig debat te komen hebben we de thema's en stellingen geïntroduceerd met een filmpje.

Dat filmpje beoogt niet meer dan ingrediënten aan te leveren voor het debat. Bij het laatste filmpje zijn we uitgegaan van het door het Opiniepanel aangewezen thema ‘veiligheid en criminaliteit’. Dat thema is in het debat verbreed tot het thema veiligheid en integratie, want daarover wilden PVV en PvdA debatteren. Rond dat thema kwam een stelling waarover zowel de heer Bos als de heer Wilders het als stelling voor een debat eens waren.

Het filmpje begon met beelden van nieuwsuitzendingen waarin sprake was van overlast door groepen jongeren. Die overlast is nauw verbonden met het onveiligheidsgevoel van veel mensen. Vervolgens is de vraag opgeroepen: Wat botst hier? Is het de achtergrond, de cultuur of de religie?

Daarna kwam een citaat van Geert Wilders waaruit blijkt dat hij de Islam ziet als de wortel van het probleem. Hij -en niemand anders- noemt deze overlast van jongeren een 'islamitische intifadah'

En zo kwamen we bij de stelling: 'De Islam vormt een bedreiging voor de samenleving'. Dat was immers de stelling waarover de heer Wilders en de heer Bos overeen waren gekomen dat ze het startpunt zou vormen voor hun debat.

Uit vele reacties is ons gebleken dat de twee verbindingen die in het filmpje gemaakt worden, namelijk van het thema veiligheid, naar groepen Marokkaanse jongeren en vervolgens naar de Islam, erg kort door de bocht zijn gemaakt. Door de snelheid, en de keuze van de beelden in het filmpje, ontstond het beeld dat wij zelf deze thema's een logisch of causaal verband mee wilden geven. Dat is niet de bedoeling van het filmpje geweest. Wij begrijpen dat dat vragen oproept, en dat kijkers dit hebben kunnen interpreteren als een stellingname. Als die suggestie is gewekt ,dan betreuren wij dat, want we zijn in dit debat alleen organisator, podium en scheidsrechter. We zijn geen partij en willen dat ook niet zijn.

Ter verdediging willen we aanvoeren dat wie het in detail analyseert vast kan stellen dat er in het filmpje wel degelijk een onderscheid gemaakt wordt tussen het standpunt van Geert Wilders en de boodschap van het filmpje.

Wie het hele debat heeft bekeken heeft kunnen vaststellen dat er gedebatteerd werd over stellingen. Er was volop ruimte voor het bespreken, nuanceren en bestrijden van de stellingen zoals dat in een debat hoort.

We hopen dat met deze toelichting de meeste vragen zijn beantwoord. Wij werken met grote inzet aan de kwaliteit van ons programma, uw kritiek en betrokkenheid spoort ons aan dit te blijven doen.

Met vriendelijke groet. 

Jan Kriek, hoofdredacteur EenVandaag