Timmeren en zagen voor meer zelfvertrouwen: de klusklas is populair

De klusklas is in opkomst. Basisscholen experimenteren met praktijklessen voor kinderen die minder goed leren, maar daarbuiten uitblinken. Het doel? Meer zelfvertrouwen en lol op school.

Wie naar de kelder van basisschool De Holtbanck in Rheden loopt, hoort het geluid van timmeren en zagen. In het lokaal werken acht kinderen geconcentreerd aan een wormenhotel, een vogelhuisje of zijn ze op zoek naar de juiste boor. Welkom in de klusklas.

Niet uit een schoolboek

Het is een nieuw fenomeen. Alleen al in Gelderland zijn de afgelopen maand acht basisscholen een klusklas gestart. De plusklas, waar hoogbegaafde leerlingen les krijgen, bestaat al langer. Op allerlei scholen in Nederland zijn er nu ook klus- of praktijkklassen.

Die zijn bedoeld voor kinderen die minder makkelijk mee kunnen komen. Daardoor verliezen ze betrokkenheid bij school en gaan ze zich slechter voelen in de klas. Van leren uit een schoolboek worden ze in ieder geval niet beter.

Theorie, maar dan praktisch

"Deze kinderen hebben een naar gevoel bij boeken. Het leren op zich houdt ze al bijna tegen", zegt leerkracht Margot Tomassen. "Ze denken: dat kan ik waarschijnlijk niet. Maar de leerlingen kunnen zoveel en die kans wil je ze ook geven." In de klusklas leren kinderen meten en wegen: zowel voor de techniek als in de keuken. Zo krijgen ze de theorie toch binnen, op een praktische manier.

Missen de leerlingen waardevolle lessen omdat zij in de klusklas zitten? Tomassen ziet het probleem niet; praktijkgericht bezig zijn heeft volgens haar veel meerwaarde. "Wat je hier leert kún je niet in boeken leren."

Ouders zijn heel blij dat er iets voor hun kinderen wordt georganiseerd. Hun kind wordt gezien en mag shinen.

Pauze? Nee!

In De Holtbanck in Rheden krijgen kinderen nu iedere donderdag praktijkles. De ene week in het lokaal op school, de andere week gaan ze op excursie naar een fabriek, hotel, of een zorginstelling. Hierdoor krijgen ze een idee van wat ze zouden kunnen doen in de toekomst. Luuk (12) wordt er dolgelukkig van. "Op maandag verheug ik me al op donderdag. Dan gaan we dingen maken."

Leerkracht Peter Dragt ziet dat minder theoretisch ingestelde leerlingen jarenlang zijn vergeten op scholen. Alles draaide om hoger en meer opgeleid zijn. Hij merkt nu enthousiasme bij de leerlingen. "Ze lopen hier de deur plat. Vraag je of ze pauze willen, dan roepen ze nee! Ze gaan het liefst gewoon aan de slag. En ze willen altijd weten wat we de week erop gaan doen."

Op maandag verheug ik me al op donderdag. Dan gaan we dingen maken.

Bouwen aan zelfvertrouwen

Hoogleraar onderwijswetenschappen Ard Lazonder denkt dat de klusklas kinderen zelfvertrouwen geeft. "We zien dat ze er beter door in hun vel zitten, omdat ze zien dat ze goed zijn in bepaalde dingen."

Momenteel wordt ambacht ondergewaardeerd. Is het dan slim om je kind naar klusklas te sturen? Volgens Lazonder moeten ouders dat zelf afwegen, want het kan stigmatiserend werken. "Maar zelfvertrouwen opbouwen is voor leerlingen in de klusklas erg belangrijk, want dit zijn kinderen die op school relatief weinig succeservaringen hebben."

Bedrijfsleven schreeuwt

Het bedrijfsleven schreeuwt om meer praktisch opgeleide mensen, vertelt Margot Tomassen. "Juist de mensen die een ambacht onder de knie hebben worden ondergewaardeerd. Dat is niet eerlijk."

Minister van Onderwijs Arie Slob is enthousiast over het nieuwe fenomeen. Ook hij zegt dat voor kinderen die moeite hebben met leren een klusklas bijdraagt aan hun zelfvertrouwen en motivatie.