Terrorisme of toerisme?

Aanslagen met meer slachtoffers dan in Madrid in 2004, toen 191 mensen omkwamen bij treinaanslagen. De 13 terreurverdachten die in november vorig jaar werden opgepakt in Amsterdam en Antwerpen hadden gewelddadige plannen. Dat staat in het strafdossier van de Belgische justitie. Onder hen waren drie jonge Marokkaanse Amsterdammers. Zij zitten zes weken later nog altijd vast, net als acht Belgen, een Duitser en een Oostenrijker. Hoe raakten zij verzeild in het grootste Belgische terreuronderzoek ooit?

In EenVandaag een reconstructie van deze terreurzaak, waarvan het onderzoek nog in volle gang is en waarschijnlijk nog maanden gaat duren.

Terreurverdachte Samir schreef EenVandaag een brief vanuit de zwaarbewaakte gevangenis in Vught. De Amsterdamse jongerenwerker zit ten onrechte vast, wil hij aantonen. "Terrorist of toerist?: luidt zijn verhaal.

"Politie, politie, hoorde ik vanuit de gang" Ik was nog versuft van de slaap en daarnaast kon ik niet begrijpen wat de politie bij ons thuis te zoeken had.

"Waarom zat ik hier? Wat had ik gedaan? Is mij een loer gedraaid? Of had ik contact met iemand die niet koosjer of halal is?"

"Je wordt niet zomaar door een AT uit huis gehaald en in Vught gestopt? Althans dat zal ieder weldenkend mens denken. U, maar ik ook. Niets is minder waar!"

"Ik trok het op een gegeven moment niet meer en toen ik te horen kreeg dat twee vrienden van mij op vakantie gingen en zij mij vroegen mee te gaan, was de keus voor mij gauw gemaakt. Ik moest er tussenuit. Ik had het even helemaal gehad met alles"

"Zodra ik de gelegenheid kreeg nam ik mijn dossier door. Ik kwam allerlei namen van personen tegen waar ik nog nooit van heb gehoord, laat staan ontmoet... Op de laatste pagina kwam ik dan eindelijk mijn naam tegen... Je kunt toch niet iemand zijn leven verwoesten omwille van drie zinnetjes in een dossier!"

Justitie in Belgie ziet het aanhouden van de groep als een doorbraak in een langlopend terreuronderzoek. EenVandaag weet de hand te leggen op een belangrijk deel van het omvangrijke strafdossier. Het schetst een beeld van een kat- en muisspel tussen de verdachten en de veiligheidsdiensten. Maandenlang worden zware opsporingsmiddelen ingezet: permanent afluisteren van telefoons, inbreken in mailboxen, schaduwen en observeren.

Het onderzoek begint met een telefoontje uit Amerika. De Amerikaanse veiligheidsdienst FBI tipt de Belgische politie over een Belgische verdachte moslim die in een afgesloten forum op internet spreekt over een aanslag in Belgie. Doelwitten: een trein welke Navo-soldaten vervoert, een sportstadion of een sportevenement, een straat welke zeer vaak bezocht zou worden door mensen van de Joodse gemeenschap en/ of treinen die veel Joden vervoeren. En verder wordt er gesproken over oorlogswapens die nodig waren, een automatisch geweer AK 74 en handgranaten, en fondsen.

Het zou volgens justitie gaan om vier Marokkaanse broers uit Antwerpen-Noord. Justitie ziet de mannen als de oprichters van de cel - die zich later uitbreidt tot de groep die nu vastzit. Justitie onderschept lopende het onderzoek verdacht telefoon en emailverkeer tussen de verdachten, wat zou wijzen op toenemende dreiging en voorbereiding op de jihad.

"wij gaan deze wereld niet verlaten om naar de hel te gaan, wij gaan van deze wereld afscheid nemen op 3 voorwaarden: de exodus, de jihad en martelaarschap."

"We zien elkaar in het Paradijs terug, als God het wil"

"We moeten voorzichtig zijn omdat er soms mensen van de veiligheidsdiensten meekijken."

Op 23 november besluit justitie in te grijpen om verdere dreiging te voorkomen. Bij een grote politie-actie worden in Antwerpen en Amsterdam de verdachten in de vroege ochtend opgepakt.

De advocaten van de terreurverdachten vinden de beschuldiging van terrorisme zwaar overtrokken. Zij hameren erop dat in het onderzoek nooit een concreet plan is aangetroffen, een duidelijk doel is besproken, of ander hard bewijs is aangetroffen. Er zijn alleen computers inbeslaggenomen. Wel zijn 2 wapens aangetroffen. Als dit terroristen zijn, zijn wij allen moslims, zegt advocaat Christian Clement.

De Belgische justitie heeft Nederland om uitlevering van Samir en de andere Nederlandse verdachten gevraagd. Op 14 januari neemt de rechter hierover een besluit.