Meerdere partijen in de Tweede Kamer hebben gepleit voor het afschaffen van de OV-chipkaart. De kaart moest het reizen met het openbaar vervoer makkelijker maken, maar vanaf het begin in 2002 is er altijd commotie over de chipkaart. Vijf vragen over alles rond de OV-chipkaart.

1. Welke redenen hebben de politieke partijen om van de OV-chipkaart af te willen?

Veel Tweede Kamerleden komen tot de conclusie dat de kaart klantonvriendelijk en te duur is. D66 Kamerlid Stientje van Veldhoven vindt dat het 'beter en anders' moet. PvdA Kamerlid Duco Hoogland zegt dat de focus meer op de reiziger moet. 'Reizigers ergeren zich bijvoorbeeld aan het verplichte saldo van 20 euro. Pure geldklopperij.'

De politici reageren op een stroom van klachten die klanten hebben over de kaart. Het meldpunt 'Einde treinkaartje' van de consumentenbond heeft in 3 maanden tijd ongeveer 2400 klachten over de chipkaart binnengekregen. Veelgehoorde klachten zijn dat het treinreizen ingewikkelder en duurder is geworden.

'We moeten van die klant onvriendelijke kaart af,' stelt Tweede Kamerlid van de VVD Betty de Boer. Behalve de VVD willen ook het CDA, D66, PVV en de ChristenUnie van de chipkaart af.

2. Wanneer is de huidige kaart ingevoerd?

Het huidige systeem is in 2012 landelijk ingevoerd. Vanaf 2002 doen de RET en de NS al tests met een chipkaart. In 2005 wordt er in de regio Rotterdam al mee gereisd. Van daaruit is het verder verspreid over Nederland. Het begin van de kaart in Nederland is de oprichting van het bedrijf Trans Link Systems(TLS) in 2001, het bedrijf dat het systeem moet gaan invoeren.

Het definitieve einde van het papieren treinkaartje is 9 juli 2014. Vanaf die datum kan er alleen nog worden gereisd met een OV-chipkaart of een eenmalig chipkaartje, 'de vervanger van het papieren treinkaartje', zoals de NS het omschrijft.

In de bus is het al vanaf 3 november 2011 niet meer mogelijk om met een strippenkaart te reizen. In de bus moet een OV-chipkaart gebruikt worden. Het enige alternatief is een eenmalig kaartje bij de chauffeur te kopen. Die kaartjes zijn echter wel veel duurder dan de ov-chipkaart.

3. Welke problemen heeft de kaart opgeleverd?

Een veelgehoorde klacht van reizigers is een probleem met het uitchecken, waardoor je het volledige instaptarief moet betalen. Onduidelijkheden over bij welk paaltje je moet inchecken en leesfouten op de magneetstreep waardoor je kaart niet wordt gelezen zijn andere klachten. Dit meldt OV-chipkaartgeldig.nl, een website met informatie over de OV-chipkaart waar je klachten kunt melden.

Deze klachten zijn recent gemeld aan de website. Er zijn echter al problemen met de kaart vanaf de invoering. Het bedrijf Trans Link Systems werd in het leven geroepen om de kaart te ontwikkelen. Na invoering van de kaart toont onderzoeksjournalist Brenno de Winter aan dat het systeem zo lek als een mandje is. De kaart wordt in 2007 al voor het eerst gehackt.

Hackers kraken de kaart, waardoor het mogelijk is om gratis te reizen, zonder dat iemand het doorheeft. TLS heeft direct aangifte gedaan en kwam met een statement tegen de hackers. 'Het is verboden, dus waarom zou iemand dat doen?' De NS vult aan: 'Het is strafbaar, hou er mee op en betaal voor je reis, zoals het hoort'. Veel indruk maakte dat niet op de hackers.

Ondanks aangekondigde blokkades van TLS lukt het De Winter om de kaart nog een keer te hacken. Er worden zelfs opgeslagen persoonsgegevens buitgemaakt uit het systeem van TLS.

Naast de problematiek rond de slechte beveiliging, blijkt het systeem ook vaak niet goed te werken. Toenmalig staatssecretaris Tineke Huizinga komt onder druk te staan en de VVD wil dat Minister van Verkeer Camiel Eurlings het dossier OV-chipkaart overneemt. Ook het hacken van de kaart wordt de staatssecretaris verweten. Huizinga mag uiteindelijk doorgaan met het invoeren van de chipkaart. De SP, GroenLinks en de PVV laten dan wel al weten geen vertrouwen te hebben in de kaart.

Trouw komt er in 2008 achter dat het project dan al een miljard aan overheidsgeld heeft gekost, terwijl de Tweede Kamer uitging van 130 miljoen. In 2001 zou er 500 miljoen aan de NS zijn gegeven om de poortjes te plaatsen. Daarnaast is er 226 miljoen in de ontwikkeling van de kaart gestoken. Ook de ontwikkeling van de kaart in Amsterdam en Rotterdam heeft nog tientallen miljoenen gekost. Hoeveel er voor 2000 al is uitgegeven is nooit bekend gemaakt.

4. Wat zijn genoemde alternatieven voor de chipkaart?

De PVV wil het onlangs afgeschafte papieren treinkaartje weer terug. Een ander alternatief is mobiel betalen. Daarmee wordt in- en uitchecken overbodig, dat scheelt de reiziger veel tijd. Een systeem waarbij je achteraf betaalt of reizen via je bankpas behoort ook tot de mogelijkheden.

NS-directeur Timo Huges pleit ook voor meer mobiel betalen. 'Reizen met de OV-chipkaart is niet meer van deze tijd. Met de NFC-chip in je telefoon betaal je automatisch als je door de poortjes loopt.'

5. Hoe staat de NS hierin?

Ondanks dat veel politici dus van de kaart af willen en zelfs de NS-directeur pleit voor mobiel betalen, wil de NS niet van de kaart af. 'Het is een mooi product dat voor al het openbaar vervoer in Nederland werkt,' aldus een woordvoerder van de NS. De kaart is onlangs voor heel Nederland ingevoerd voor de trein. 'Nu de OV-chipkaart afschaffen is niet verstandig.'

De NS wil echter wel vooruitkijken. 'De innovatie staat niet stil en we kijken naar andere mogelijkheid, mobiel betalen is een optie.'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.