‘Martin Ros is te oud voor Radio 1’ kopte de NRC een aantal weken geleden. Sindsdien is de roemruchte recensent niet meer uit het nieuws geweest. De rel stond centraal, het feit dat we vanaf morgen het lyrische stemgeluid van Martin op de zaterdagochtend moeten missen was bijzaak. Een afscheidsportret op televisie was daarom het minste dat ik voor Martin kon doen.

Zes jaar geleden kwam ik Martin voor het eerst tegen bij de TROS-Nieuwsshow. Ik zou met hem een speciale hoek opzetten op de website van de Nieuwsshow, waarin hij speciaal voor internet een reeks boeken besprak. ‘Luistert daar dan iemand naar?’ vroeg hij verbaasd. ‘Absoluut Martin, sterker nog, zo ben je overal ter wereld te beluisteren’. ‘Echt waar jochie? Hoe is het toch mógelijk. Fa-sci-né-rénd’.

In de zes jaar die volgden hebben we, inclusief de vaste boekenbespreking, enkele duizenden boekbesprekingen online geplaatst. En altijd maakte ik na de uitzending even een praatje met Martin. Over boeken natuurlijk, maar ook over politiek, over het Midden Oosten ‘Komt het óóit nog goed daar?’, over sport in het algemeen en over schaatsen en wielrennen in het bijzonder. Kortom, Martin deed z’n rubriek voor een klein publiek nog ’s dunnetjes over.

Sinds de uitzending van de Nieuwsshow vanaf het Mediapark wordt verzorgd was het echter voorbij en kwam ik Martin slechts sporadisch tegen. Inmiddels had hij mijn eerste boek uitgegeven en maakten we plannen om samen een boek over de geschiedenis van het schaatsen te maken. Doordat ik Martin echter nog maar zelden zag, ging het niet door. Regelmatig nam ik me voor om hem ’s op te zoeken, maar het kwam er telkens niet van. Tot ik hoorde dat hij moest opstappen bij de Nieuwsshow.

‘Ja, wil je dat doen?’ zei hij toen ik hem opbelde om te vragen of hij wilde meewerken aan een afscheidsportret, en kwam vervolgens met een reeks suggesties, doorspekt met halve boekbesprekingen en bespiegelingen over Adolf Hitler en Mussolini. ‘Op de boekenmarkt! Daar moet je me filmen. Op de boekenmarkt!’ We spreken af dat collega Kimo Demoed en ik hem een dag volgen en dat we wat beelden maken bij de uitzending.

Thuis bij Martin staan de boeken als gewoonlijk tot aan het plafond opgestapeld. Iedere vierkante millimeter ruimte is gevuld met boeken, boeken en nog eens boeken. Een toren met zo’n elf boeken over Mussolini staat gebroederlijk naast een aantal werken van en over Abraham Kuyper. ‘Ze bieden me troost, die boeken’, zegt Martin. We draaien het interview met Martin die in z’n favoriete leesstoel even met ons de wereldliteratuur doorneemt. Opvallend is dat hij nu eens niet van de hak op de tak springt, maar rustig sprekend z’n liefde voor boeken als De Graaf van Monte Christo, Misdaad en straf en Moby Dick. Aan het eind van het gesprek is hij ontroerd.

Dan in de auto naar Den Haag. Naar de boekenmarkt. Eenmaal op de snelweg gaat Martin er als een gek vandoor. Hij heeft kennelijk haast, en met ruim 150 kilometer per uur racen we richten de boekenmarkt. Af en toe neemt hij gas terug en gaat hij met een gangetje van 80 kilometer per uur in de slipstream van een vrachtwagen zitten. Z’n stijl van autorijden lijkt op z’n manier van praten.

Op de markt blijkt hij een oude bekende te zijn van de boekenverkopers. Geen wonder, gezien de hoeveelheden die hij daarvandaan sleept. ‘Ik heb hier nog een stapeltje voor je apart gelegd, Martin’. ‘Owwww, ge-wel-dig’ kreunt Martin en kamt vervolgens boek voor boek de kramen af.

Na een half uurtje staan we op het punt te stoppen met draaien, tot plotseling een stem over de markt schalt: ‘Hee Mártin! Ik kom je solidariteit betuigen!’.

‘Jan!’, roept Martin terug. Het is Jan Marijnissen die net bij de 3FM-stand op het plein vandaan komt. Marijnissen is een oude bekende van Martin. Hij heeft hem per slot van rekening een aantal jaar geleden uitgegeven.

De twee begroeten elkaar warm en Jan laat weten het ontzettend te betreuren dat Martin moet stoppen. En Martin draagt Jan op de PvdA te slopen. 'Die vuillakken'.

Marijnissen refereert aan zijn weblog, waarin hij het opneemt voor Martin. In zijn log zegt hij onder meer het volgende:

‘-Met het oog op morgen- is een monument. -Radio Tour de France- is een monument. En Martin Ros (70) op de zaterdagochtend is een monument. Hij moet nu het veld ruimen, na ruim 20 jaar enthousiaste dienst’. Beter kan ik het niet zeggen. Martin’s bevlogenheid, belezenheid en humor is monumentaal. En zal als zodanig herinnerd worden. Martin, het ga je goed!

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.