'Niets kan je voorbereiden op de Mongol Derby'

Catherine Gudde deed van 5 t/m 15 augustus mee aan de Mongol Derby, de extreemste paardenrace ter wereld. 1000 km lang, dwars door Mongolië. Voor EenVandaag.nl schrijft ze over haar belevenissen. (foto's en video, Catherine Gudde)

Je kunt zorgen dat je de juiste spullen hebt. Dat je fit en sterk bent. Vele uren in het zadel hebt gezeten. De juiste verzekeringen hebt afgesloten. Dat en meer moet allemaal gebeuren, dus dat doe je ook allemaal. Maar niets kan je voorbereiden op de werkelijkheid van de Mongol Derby.

Mensen vragen me wat ik eraan overgehouden heb. Dat is een eenvoudige vraag waar niet zo'n eenvoudig antwoord op te geven is. Allereerst de paarden. Vooraf was ik bezorgd of ik het wel zou kunnen, rijden op halfwilde paarden die in de eerste plaats paard zijn en pas ergens op de zoveelste plaats rijdier. Ze leven in kuddes zoals kuddes horen te zijn, hebben nog nooit een stal of een voerbak gezien en ze bestaan van wat ze in het landschap kunnen vinden. Ze zijn niet afhankelijk van mensen en dat verandert de verhouding tussen mens en paard drastisch.

Ik heb enorm respect gekregen voor de kleine, sterke, onafhankelijke Mongoolse paarden. Ze hebben me toegelaten in hun wereld, me meegenomen op mijn reis en me paardrijden laten beleven zoals ik dat nog nooit heb beleefd in de meer dan 40 jaar dat ik het doe. Ik kan zonder overdrijven zeggen dat ze mijn kijk op paardrijden en paarden ingrijpend hebben veranderd.

Dan de Mongoolse families die ons zo gastvrij en zonder reserves hebben opgenomen. Ze hebben ons hun manier van leven laten zien en laten meebeleven, hun verbondenheid met het land en de dieren waar ze van en mee leven. Ook al was ik soms maar een half uur op een wisselstation bij een familie, ik voelde me altijd welkom en ze zorgden rustig en onverstoorbaar voor de zwerm sprinkhanen die wij als ruiters waren: we vielen moe en vies hun gers binnen, maakten al hun eten en drinken op, vulden onze rugzakken met kostbaar water, stapten op hun paarden en weg waren we weer. Als er ook ruiters bij ze overnachtten, stookten ze de kachel warm, zorgden voor ontbijt en maakten hete thee.

De kameraadschap met mijn mederuiters heeft me in zekere zin verrast. Of eigenlijk heb ik mezelf verrast. Ik ben competitief en dacht dat het me gemakkelijk af zou gaan om tijdelijke verbintenissen met mederuiters te verbreken als dat voor 'mijn' Derby beter zou zijn. Fout. Ik bleek het vele malen waardevoller te vinden om verbintenissen door dik en dun in stand te houden.

De Engelse Catherine Coward en ik hebben vanaf dag 2 samen gereden, de laatste 2,5 dag met nog vijf anderen. Die kameraadschap heeft sterk bijgedragen aan de waarde van het hele avontuur. Juist samen ontdek je meer over jezelf, grappig genoeg. We konden gezamenlijk en individueel veel meer dan we dachten, hebben geleerd vertrouwen in ons gezamenlijke en eigen kunnen te hebben en hebben vooral ook heel veel plezier gehad. Het geheel is meer dan de som der delen, zo bleek.

En verder? Ik weet nu hoe je marmot bereidt zoals dat ten tijde van Djengiz Khan al gebeurde. Je hebt nooit te veel babydoekjes bij je, geef altijd over aan de linkerkant van je paard, stop stenen in je zakken om naar jagende honden te gooien en er is niks mis met wodka.