Mart op maandag: schaatsen, hemelse goedheid

Van plezier begonnen ze na afloop van een hele dag Thialf ook nog te schieten op de parkeerplaats van de hernieuwde Friese schaatstempel. Toe maar, het kon de pret niet drukken, want op een paar licht mopperende sporters die om een mening werd gevraagd na (het waren er wel heel erg veel, die meningen op zo’n uitzenddag van meer dan zeven uur) was iedereen blij in Heerenveen.

Acht afstanden op een dag, met twee Nederlandse winnaars, tweemaal het Wilhelmus, een beestachtig mooie 5000 meter van Sven Kramer en toch ook nog mannen die op die afstand tijden reden die niet eens meer voorhistorisch genoemd werden, maar die gewoon niet kunnen en van internationaal schaatsen dan ineens weer een heel kleine sport maken.

Of ik gekeken heb? Neen, maar wel geluisterd. Ik had werk te doen, mijn huiswerk over NBA-basketbal en dat vereiste een dag veel zoekwerk. Als behang daarvoor koos ik het televisiegeluid van een dagje schaatsen. Vier toernooien, onnoemelijk veel analyses van maar liefst vier verschillende analisten en van die vier werd er, tegen het eind van de dag, ook nog eentje weggeplukt van de analyse-tafel. Rintje Ritsma werd door Ard Schenk opgehaald en kreeg, ten overstaan van het enthousiaste publiek, een oeuvre-award die hem meer dan toekwam. Applaus.

Het deed mij direct denken aan die keer dat ik, samen met Ritsma, naar onze commentaarpositie liep en wij beiden aangehouden werden door een suppoost. Ik kon snel mijn kaart tonen, maar die van Rintje zat ergens in een jaszak, dacht hij. De suppoost stond pal: “Kaart, anders kan je omdraaien.” Ik zei de man voorzichtig dat hij toch wel wist wie er tegenover hem stond, Rintje Ritsma, de man die vrijwel in zijn eentje de fundering voor professioneel schaatsen in Nederland had gelegd en die godbetert de laatste twaalf jaar iedere dag in deze donkere tempel had getraind. 

De man bleef pal staan: “Kaart of eruit.” Rintje kookte inwendig, zei niets, groef nogmaals in zijn jack en vond de kaart.De derde wereldoorlog was maar net voorkomen. We dankten de man voor zijn opgeruimde blik op de wereld en liepen verder.

Diezelfde Ritsma heeft het analyseren van schaatswedstrijden een extra vleugje inhoud gegeven. Naast The King of All The Positivo’s, Erben Wennemars, mag hij, Rintje, nog weleens een fronsje plegen en de zaak recht strijken waar dat nodig is.

Dat is een prettige eigenschap.

Mark Tuitert, die dit weekend wel heel erg op Tom Cruise ging lijken, heeft ook van die momenten dat hij ineens even de vinger op een open wondje legt.

En wees eerlijk, dat heeft het schaatsen ook nodig. Annette Gerritsen was tamelijk nieuw in dit gezelschap, maar had een grote ingeving toen ze vertelde dat ze met de Tsjechische klassementsleidster begin dit seizoen nog op een kamer had gelegen en dat ze haar toen een beetje beter had leren kennen. Goede toevoeging dus.

Al die rondjes, al dat commentaar. 

Ja, ik weet nu dat als je op de kruising naar iemand toe kunt rijden, dat zulks dus heel goed is, voor wie dan ook. Ik heb het 529 maal gehoord, dus…het was me ook nog nooit opgevallen (sic) moet ik zeggen.

Respect dus zeker voor Martin Hersman, oud-schaatser en zo’n beetje de stevige boekensteun van de twee NOS-commentatoren, Herbert Dijkstra (Olympisch 5 en 10 kilometerman van Calgary 1988, vergeet dat niet) en Erik van Dijk (die Frank Snoeks eerverleden jaar kwam vervangen). 

Hersman is geen analist zoals Ritsma en zijn drie collega’s dat wel zijn, maar meer een filter voordat de wedstrijd op de snijtafel van Dione de Graaf komt; hij is voor-analist, een voorwaar zware functie.

Ik denk weleens dat hij graag aan die hoofdtafel wil plaatsnemen, of zelfs wel het programma wil presenteren, maar hij heeft al jarenlang deze (schijnbaar ondankbare) rol die hem fraai in de schaduw houdt, maar ik denk beter te weten. Ik maakte hem immers jaren mee. Op de baan, aan tafel, op reis, overal. Hij heeft ambities, echt waar.

Meestal scoort Hersman bij mij het hoogst als hij weet hoe de vader van een Italiaanse sprinter heet die verleden jaar, bij wedstrijden in Basselga, niet opgesteld werd door coach Marchetto, omdat de vader ooit, bij selectiewedstrijden in Collalbo, met jachtsneeuw en een flinke wind, hem niet vriendelijk had toegelachen.

Dat soort heerlijke bijna non-informatie dus die geheel past in die ellenlange schaatsuitzendingen die de NOS op werkelijk prachtige wijze bij ons binnenbrengt.

Afgelopen zaterdag was wel het summum aan ritten, vertellingen, analyses, valse starts (“Zij stond niet helemaal stil”) en op enig moment was er zelfs humor in het spel. Er was één deelneemster in de baan, ik denk een Finse (haar moeder had natuurlijk ook nog geschaatst…) en die maakte een valse start. Of zij of de startlijn bewoog, weet ik niet meer, maar geestig was het wel.

Net zoals het typisch voor de sportwereld was een lief ogende deelnemer die zich zojuist de takken had gereden te diskwalificeren omdat hij zonder enkelsensor had gereden. Bij de volgende overtreding, dacht ik, zou onthoofding op het middenterrein plaatsvinden. 

Dan zou zo’n domme Oostenrijker in de toekomst wel beter oppassen.

Regels boven alles, nietwaar?

Ja en toen liet, bij het vallen van de avond, Sven Kramer zien hoe het werkelijk moest en wisten de twee vragenstellers-buiten-beeld, de mij zeer toegenegen heren Jeroen Stekelenburg en Bert Maalderink, horen ook niet meer echt een knisperende vraag te stellen en vervolgens begonnen ze buiten de deuren van “ons” Thialf maar vrolijk te schieten.

Op de sponsor van Jillert Anema.

Ik miste de directe analyse van Peter R. De Vries, maar dat komt vanavond wel bij Jinek.

Zij was een van de 7593 mensen die over deze hele schaatsdag “close” in beeld werd genomen. De haar begeleidende jonge mijnheer had (nog) geen naam. 

Ik stel voor een soort roddelexpert bij Dione te laten aanschuiven als we weer van die monsteruitzendingen krijgen. We willen immers alles weten…

En ho…wacht even. Ik miste Jillert op het ijs. Waar was die Friese, heerlijke mopperkont? Ik bedacht ineens dat hij waarschijnlijk wel elders was, want voor dit soort toernooien heeft hij geen sporters. Was hij niet op trainingskamp?

Waarom had de NOS daar geen rechtstreekse verbinding mee…Lanzarotte of Marbella of Teneriffe…dat had er nog best bij gekund. Kom er maar in Vlado…en is het daar lekker weer?

Eerlijk waar: zelden zo’n leuke schaatsdag meegemaakt; zo lang, zo vervelend soms ook, zo uitgesmeerd, zo langdradig, maar ook zo vrolijk en boeiend, wel weer stroperig en maar net acceptabel, maar vooral zo rolbevestigend, zo heel vreselijk Nederland en vooral zo heel typerend voor het schaatsen in ons land en wat deed de rest van de wereld?

Of dacht U dat iemand anders in Europa, anders dan de Noren in samenvatting, deze beelden over zouden nemen? Dacht U dat zoiets elders georganiseerd zou kunnen worden? Dacht U dat er, waar dan ook, toeschouwers op zoiets zouden afkomen? 

De vraag stellen is ‘m beantwoorden.

Ik had dus, kortom, een pracht dag. Mijn NBA-spullen keurig bijgewerkt en schaatsen beleefd als nooit tevoren.

Gelukkig dat Herman van der Zandt me ’s avonds in Nieuwsuur attent maakte op een flinke samenvatting van het schaatsen van de zaterdag in Heerenveen.

De kijkcijfers? Van 577.000 bij het begin rond elven tot 1.786.000 aan het eind. Daar zal men bij de Publieke Omroep toch wel tevreden mee zijn geweest. 

Of?

Overigens keken op maandag 2 januari (tussen 20.39 en 23.38 uur; dus drie uur uitzending) bij RTL7 liefst 2.170.000 miljoen mensen naar de finale van het WK darts. Daar was men, zeker bij RTL, super tevreden over, maar dat was ook geen schaatsen, de sport der Nederlandse sporten.