Steeds meer kinderen zouden op de basisschool al stress ervaren. Teveel prestatiedrang, teveel huiswerk, ouders die je pushen: op veel kinderen heeft dat al vroeg een grote invloed. Stress is natuurlijk nooit goed, maar voor kinderen helemaal niet. In het Radio 1-Journaal deed Frans Pijpers, van het Nederlands Centrum Jeugd Gezondheid, daar een opvallende uitspraak over.

"Veel stress op jonge leeftijd werkt door in de gezondheid van de volwassene. Mensen kunnen dan zelfs tien jaar eerder doodgaan", aldus Pijpers. Heeft hij daar gelijk in?

'Grote gevolgen voor gezondheid kinderen'

Stress als kind is absoluut slecht voor je. Dat bevestigt Marjanne Volaart van Het Nederlands Jeugd Instituut: "In Amerika is onderzoek gedaan naar negatieve ervaringen in kindertijd. Als dat er meerdere zijn, blijkt dat dat ook grote gevolgen heeft voor de gezondheid van kinderen."

Er zijn dus aantoonbare gezondheidsconsequenties, maar die ontstaan niet door, bijvoorbeeld, wat stress over een toets. Het gaat dan om echt traumatische gebeurtenissen. "Denk aan mishandeling, opgroeien met ouders met een verslaving of scheidingen. Als je meerdere van deze stressoren hebt, kan dat leiden tot meer gezondheidsrisico’s", zegt Vollaart. Consequenties kunnen meer roken, hart- en vaatziekten, een grotere kans tot zelfmoord of meer drugsgebruik zijn.

Weinig onderzoek naar lange termijngevolgen

Maar leef je ook inderdaad tien jaar korter door stress als kind? Volgens de experts is naar de gevolgen op de lange termijn nog te weinig onderzoek gedaan. Maar, MRI-scans geven wel degelijk effecten op de hersenen aan. "Bij een ernstige depressie zien we dat het regulatieve systeem van de hersenen beschadigd is. Dat leidt ertoe dat deze kinderen minder goed met stressvolle omtandigheden om kunnen gaan", zegt Annemieke Mol Luis daarover. Zij is lector passend onderwijs en deed promotieonderzoek naar depressie bij kinderen.

Hoogleraar neonatologie Manon Benders van het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht kijkt naar stress bij echt jonge baby's en ziet ook daar een effect. "Er zijn absoluut consequenties voor de hersenontwikkeling. Bij een verandering in de stressgenen, zie je dat de hersenen zich minder goed ontwikkelen."

Feit of fictie?

Een hoge mate van stress zie je dus terug in de hersenen van kinderen. Daarna kunnen ze zelf ook minder stress aan. Of een kind met stress ook echt 10 jaar eerder overlijdt, durft niemand te zeggen. Daar moet meer onderzoek naar worden gedaan. Maar dat stress op jonge leeftijd grote effecten heeft op je latere lichamelijke en gessetelijke gezondheid, is een feit.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.