Grote stijging gedwongen opnames in afgelopen tien jaar

In tien jaar tijd is het aantal psychiatrische patiënten dat gedwongen wordt opgenomen gigantisch gestegen. Dat blijkt uit cijfers van de Raad voor de Rechtspraak. Spoedopnames stegen in de laatste tien jaar met 35 procent, en gedwongen opnames zonder spoed stegen met 80 procent. Mensen worden opgenomen als iemand een gevaar is voor zichzelf of voor anderen. Volgens Niels Mulder, bijzonder hoogleraar openbare geestelijke gezondheidszorg, komt dit onder meer door gebrek aan preventie.

'Maatschappelijke teloorgang' is volgens Mulder een reden voor gedwongen opname. "Het gaat om mensen die door een psychose in zo'n erbarmelijke situatie terecht zijn gekomen dat een psychiater en rechter besluiten tot een gedwongen opname." 

May-May Meijer kwam tot twee keer toe in een psychose terecht waarvoor zij gedwongen opgenomen werd. Zij zegt er zelf beter uit gekomen te zijn. Volgens Meijer is het stigma dat rond psychische zorg hangt een reden dat mensen zorg mijden. Ook het feit dat klachten niet zichtbaar zijn, maakt het lastiger jezelf te laten opnemen. "Ik lig niet niet in bed en ik ben niet ziek, dus ik heb geen zorg nodig," was hoe Meijer er zelf altijd over dacht.

'Heb regelmatig contact met een zorgverlener'

Volgens professor Mulder is de toename van de gedwongen zorg onder meer te wijten aan de verschraling van de laagdrempelige zorg. "Een psychose begint vaak geleidelijk, dus regelmatig contact met een zorgverlener kan erger voorkomen. De eigen bijdrage maakt de drempel alleen maar groter."

Ongeveer 50 procent van de mensen in een gedwongen opname zou daar vervolgens beter uitkomen. Volgens hoogleraar Mulder is de oorzaak van de andere 50 procent, die slechter uit een gedwongen opname komt, te wijten aan de aversie die mensen krijgen tegen hun behandeling. "Dat komt door het dwangmatige karakter van de psychiatrie."