Verplaatsing coronapatiënten tussen ziekenhuizen maakt gemis elektronisch patiëntendossier pijnlijk duidelijk

Uitgeprinte A4'tjes, een fax en een dvd zijn nog heel normaal om patiëntengegevens door te geven als iemand van ziekenhuis wisselt. Artsen moeten zelf informatie over typen, ondanks de hoge werkdruk. En zo liggen fouten op de loer.

In de coronapandemie worden patiënten vaker naar een ander ziekenhuis gebracht, om de capaciteit zo goed mogelijk te gebruiken. Dat maakt het gemis van een elektronisch systeem om gegevens uit te wisselen extra zichtbaar.

Elektronisch patiëntendossier

Het elektronisch patiëntendossier (EPD) zou 10 jaar geleden al komen. Daarmee kunnen digitaal opgeslagen medische gegevens landelijk worden uitgewisseld tussen zorgverleners. Maar op het laatste nippertje - in april 2011 - sneuvelde het wetsvoorstel in de Eerste Kamer.

"Dat is nog altijd te merken", zegt Frank Bosch, internist in ziekenhuis Rijnstate en hoogleraar acute interne geneeskunde van Rijnstate en Radboudumc. "Corona confronteert ons nog eens extra met een al heel lang bestaand probleem: het ontbreken van een landelijk EPD."

Gesleep met patiënten

Sinds september vorig jaar zijn meer dan 3.000 coronapatiënten van de ene naar de andere zorgregio verplaatst. "Dat gesleep met patiënten leidt tot een grote verspilling van de tijd van artsen en verpleegkundigen", stelt Bosch.

Omdat gegevens van het ene ziekenhuis niet direct kunnen worden ingezien in het andere ziekenhuis, moet alle informatie worden uitgeprint. Eventuele röntgenfoto's worden op een dvd gebrand en soms volgt er nog een fax.

Overtikken kost goud geld

"Als hoogopgeleide professional ben je dus bezig om gegevens over te typen, terwijl je die tijd liever aan de patiënt besteedt", zegt Bosch.

"Ik denk dat we wekelijks honderdduizenden euro's kwijt zijn aan hoogopgeleid personeel dat medische gegevens in systemen aan het tikken is." Soms duurt het wel een uur voordat alle gegevens goed overgenomen zijn.

Fouten liggen op de loer

En dan heeft Bosch het nog geen eens over het risico op fouten, waarmee de kwaliteit van de zorg in het geding komt. "We vergeten hierdoor wel eens een medicament, of het komt dubbel in het systeem."

"Een complicerende factor is dat het helaas regelmatig voorkomt dat de patiënt pas in de avond vervoerd wordt naar een ander ziekenhuis. Dan is de dagploeg al naar huis en wordt de avond- of nachtdienst - die per definitie minder bezet is - belast met onnodig administratief werk met nog meer kans op fouten."

Wet in de maak

Verantwoordelijk minister Tamara van Ark herkent het probleem. "Het is niet meer van deze tijd. Anno 2021 is het natuurlijk een gekke situatie dat iemand met een cd-rom op zijn buik in de ambulance gaat."

Toch is het niet zo dat er niets is gebeurd sinds 2011. Sterker nog, er ligt een nieuwe wet klaar om de uitwisseling van elektronische patiëntengegevens goed te regelen. De zogeheten Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz).

'Systemen moeten met elkaar praten'

Deze wet verplicht dat gegevensuitwisseling tussen zorgverleners elektronisch verloopt. "We willen met de wet regelen dat systemen met elkaar gaan praten, en dat mensen in dezelfde taal spreken. Zodat niet fysiotherapeut met bb bovenbeen bedoelt, en een arts bovenbuik."

"Maar dit heeft nog best wat voeten in de aarde", zegt de minister. Ze wil de wet snel aan de Ministerraad aanbieden, zodat hij naar de Tweede Kamer kan. Wanneer dit precies gebeurt, kan Van Ark niet zeggen.