Economie of milieu? Verdeeldheid over meer vluchten

Het aantal vluchten in Nederland neemt de komende jaren toe. Dat zorgt voor overlast voor omwonenden van vliegvelden en is slecht voor het milieu. Tegelijk claimen voorstanders dat groei van de luchtvaart goed is voor de economie. We vroegen 27.000 leden van het Opiniepanel naar hun mening over de uitbreiding van vliegverkeer in Nederland en dan blijkt dat de meningen uiteen lopen.

Het aantal vluchten dat vertrekt van Nederlandse vliegvelden is de afgelopen jaren toegenomen. In 2017 schatte het CBS het aantal vliegbewegingen (dat zijn starts en landingen) van dat jaar op circa 590.000. De verwachting is dat het aantal vliegbewegingen de komende jaren sterk toeneemt, naar ongeveer 700.000 tot 800.000 in 2030. Bijna alle deelnemers verwachten ook dat dat echt gaat gebeuren. Maar of het wenselijk is, daarover zijn mensen verdeeld: vier op de tien (40%) deelnemers zeggen dat het aantal vluchten niet mag toenemen, de grens is wat hen betreft bereikt. Maar van een evengrote groep (41%) mogen er best wat stijgingen bij in Nederland. Goed voor de economie, zeggen ze. Baart die stijging van het aantal vluchten dan geen zorgen? Voor een meerderheid (55%) eigenlijk niet. 42 procent is wel bezorgd over het toenemende aantal vliegtuigen dat in Nederland stijgt en landt. Die mensen wonen vaak rond de vliegvelden, of vrezen voor milieu-effecten.

Is de Nederlandse economie dan echt belangrijker dan het milieu? Ja, zegt een kwart (23%). Een derde (34%) vindt het milieu belangrijker. Maar de grootste groep (39%) zegt dat de economie en het milieu even belangrijk zijn. Lastig, want wat moet er dan met Schiphol gebeuren?

LEES OOK: Uit onderzoek blijkt dat de meerderheid van ons panel voorstander is van een Europese vliegtaks.

Schiphol: groeien of niet?

Schiphol is een heikel punt in zowel het politieke als het maatschappelijke debat. Want Schiphol zit bijna aan het afgesproken maximum van 500.000 vliegbewegingen per jaar. Sommige partijen vinden dat het vliegveld verder moet groeien, zij stellen dat groei veel banen oplevert en goed is voor de Nederlandse economie. Anderen vinden dat Schiphol niet meer mag groeien, onder meer omdat vliegverkeer slecht is voor het milieu en er veel overlast is voor omwonenden. De minister kijkt in 2020 of de luchthaven verder mag uitbreiden. 

De grootste groep deelnemers vindt dat de discussie over Schiphol teveel over economie gaat en niet over het milieu. Maar dat betekent niet dat ze tegen uitbreiding zijn: mensen zijn totaal verdeeld over wat er met Schiphol moet gebeuren. Drie op de tien (31%) vinden dat de luchthaven verder mag groeien. Een bijna even grote groep (28%) vindt dat Schiphol juist níet mag uitbreiden. En nog eens een derde (35%) zegt dat Schiphol alleen mag groeien als de overlast voor omwonenden niet toeneemt. Een lastige opgave.

Lelystad Airport: hoger vliegen maakt niet uit

Om de groei van het aantal vluchten in Nederland op te vangen, wordt in 2020 Lelystad Airport geopend voor vakantievluchten. In elk geval de eerste jaren zullen de vliegtuigen relatief laag over Gelderland en Overijssel vliegen. Dat moet om het vliegverkeer van Schiphol niet in de weg te zitten. Mede daarom was er veel verzet tegen de opening van de luchthaven voor vakantieverkeer. Panelleden zijn verdeeld over de uitbreiding van Lelystad Airport: bijna de helft (47%) is voor, een derde (35%) is tegen de uitbreiding. Veel mensen vinden het een lastige kwestie, blijkt ook uit het relatief hoge aantal mensen (18%) dat ‘weet niet’ invult. En stel dat de vliegtuigen toch hoger gaan vliegen? Dat maakt voor veel tegenstanders niets uit; tweederde (64%) van hen zegt dat ze de uitbreiding van Lelystad Airport nog steeds niet acceptabel vinden als het luchtruim anders wordt ingedeeld.

Vliegen van een luchthaven dichtbij

En hoe zit het met mensen die zelf overlast ondervinden van een vliegveld in hun buurt? Daarvan zitten er enkele honderden in het panel. Mensen die rond Schiphol wonen, maar ook bij andere vliegvelden, zoals bijvoorbeeld Rotterdam-The Hague Airport of Eindhoven Airport. Vliegtuigen komen soms laag over hun huis. Maar veel van die mensen gaan ook wel eens op vliegvakantie. En ja, ruim twee derde (68%) vliegt dan wel eens van het vliegveld waar ze overlast van ervaren. Waarom? Omdat het niet anders kan, zeggen vooral mensen die rond Schiphol wonen. En verder? Nee, niet omdat het goedkoper is. Maar omdat het makkelijk is, juist omdat het dichtbij is. Dát is by far de meest genoemde reden.