Het echte aftreden begint ná het debat. Als je thuiszit aan de keukentafel. Daar dreigt geen scherpe vraag of een motie van afkeuring, daar dreigt iets veel ergers: het zwarte gat en het grote niets.

“Het stopt hier vandaag. Ik stop als minister van Defensie”. Achter het woord ‘vandaag’ dreigde een hapering, hoorde je de emotie omhoog kruipen, maar Jeanine Hennis-Plasschaert bleef overeind. Knap. Benieuwd hoe vaak ze het had proefgelezen voor de spiegel. Doe ik ook altijd als ik op een begrafenis moet spreken. Die erge zin moet je van tevoren zo vaak oefenen dat wat je zegt je zelf niet meer erg vindt. 

Bijna cynisch zou je kunnen zeggen dat déze vertrekmissie bij Defensie zeer goed is voorbereid. Vertrek stond vast, en schadelijke politieke fall-out moest worden voorkomen.
Het debat zou beperkt moeten blijven tot het falen op Defensie. Dat was het doel. Verbazingwekkend blijft dat Bert Koenders, van de PvdA, uit de wind is gehouden en zijn naam niet eens is genoemd. Terwijl zo’n missie in Mali alles met buitenlands beleid heeft te maken. 
De VVD betaalde de prijs, maar dan moest de PvdA zich in het debat gedeisd houden. Dat gebeurde, zoals waarschijnlijk afgesproken.
Zo niet dan had het demissionaire kabinet alsnog kunnen vallen, en had Mark Rutte voor jaren een verstoorde relatie met potentieel 9 PvdA-zetels. Met een minimale meerderheid van de beoogde coalitie is elke zetel ooit nodig om te kunnen overleven.  Kortom, gecalculeerd verlies en een toekomststrategie gaan soms samen.

Evenmin ging het debat over waarom wij eigenlijk in Mali zitten.
De VVD zag er nooit de zin van in. Maar Buitenlandse Zaken (met PvdA-ministers) drukte het door vanwege het grotere belang van een goede relatie met de Verenigde Naties. Nederland zit het komende jaar tijdelijk in de Veiligheidsraad, en zo’n plek krijg je niet voor niets.
En dan de premier en partijleider. Hij keek aangedaan toen hem naar het aftreden van Hennis werd gevraagd. Maar ook dat was goed voorbereid. De opmerking over de nabestaanden was oprecht, maar de tekst over Hennis kwam uit het eerdere werk van de premier. Als er zoveel VVD-ers zijn uitgewuifd dan kun je uiteraard putten uit eerder voorgedragen werk.

Het zwarte gat. Je weet dat het komt, of je nu wilt of niet. 
Soms krijg je een paar dagen respijt. Maar het pasje moet worden ingeleverd, afscheid nemen van de chauffeur, een ov-kaart kopen. En nooit vergeet ik hoe Ria Lubbers mij over het laatste premier-zijn-moment van haar Ruud vertelde: “Kees, de chauffeur, keerde de loodgieterstas op tafel om, nam ‘m leeg mee omdat het eigendom van het ministerie was”. “Zo gaat dat”, voegde ze er nog aan toe. 

Kees Boonman, politiek commentator EenVandaag en presentator van het radioprogramma Kamerbreed

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.