‘De kans op overlevenden onder puin wordt kleiner’

Rode Kruis-woordvoerder Merlijn Stoffels is inmiddels geland in Nepal. Nadat een nabeving in Kathmandu het vliegveld onbereikbaar maakte, moest hij terug naar Abu Dabi. Ondertussen wordt de kans dat mensen levend onder het puin vandaan komen kleiner.

De hulpverlening aan de slachtoffers van de aardbeving in Nepal is inmiddels in volle gang. Het Rode Kruis is al gestart met de verstrekking van de eerste hulpgoederen. We hebben zo’n 1.200 tentzeilen uitgedeeld en zullen de komende dagen nog keukensets, kleding, toiletartikelen en muskietennetten gaan distribueren. De bloedbank van het Rode Kruis in Kathmandu draait overuren en levert bloed aan de belangrijkste medische faciliteiten in de hoofdstad. 

Tegelijk zijn zeker 300 vrijwilligers in Nepal gemobiliseerd om de overheid te ondersteunen bij zoek- en reddingsacties. Hulpverleners van Rode Kruis helpen bij de zoektocht naar vermiste personen. 

Luchthaven onbereikbaar

Dit hoor ik althans van mijn collega's in Nepal. Zelf ben ik nog niet in het land aangekomen. Als we ongeveer een uur vliegen verwijderd zijn van Kathmandu, meldt de piloot dat er een nabeving is geweest in Nepal en dat de luchthaven sindsdien onbereikbaar is. De enige optie is om terug te keren naar waar we vandaan kwamen:  de Verenigde Arabische Emiraten. Negen uur voor niets in een vliegtuig, zonder ons einddoel te bereiken. Enorm frustrerend. De luchthaven zal ook niet meer open gaan vandaag, laat de piloot weten.

Mijn frustratie proef ik ook bij mijn medepassagiers. Ze proberen de stewardess te overtuigen om naar een andere oplossing te zoeken, maar ze krijgen nul op het rekest. Een van de passagiers kijkt mij met een trieste blik aan. Ik moet mijn familie gaan helpen, zegt hij. Ze leven nog volgens hem, maar ze zijn alles kwijt. Ze blijken net op tijd hun huis uit gevlucht te zijn, naar een open plek. 

Hijzelf woont sinds zijn 20ste in Saudi-Arabië. Hij vertelt me dat er in Nepal veel te weinig gebeurt om de mensen voor te bereiden op dit soort rampen. 'We leren daar niets over op school.’ Toevallig had ik net daarvoor gelezen dat het Rode Kruis regelmatig rampenoefeningen houdt, zodat de mensen voor en na een aardbeving weten wat ze moeten doen. 

De hulpverlener in het artikel zegt dat hij gelooft dat er door het earthquake preparedness-project in elk geval daar minder slachtoffers te betreuren zijn. Bijkomend voordeel is volgens hem dat slachtoffers sneller en beter geholpen kunnen worden, ook door de eigen gemeenschap. Al pratend komen we tot de conclusie dat deze oefeningen voortaan standaard in het hele land zouden moeten gebeuren.

Het vliegtuig blijkt vol te zitten met mensen die hun familie willen gaan helpen: hulpverleners en journalisten bijvoorbeeld van de NOS en de BBC. Aan boord is ook een Frans reddingsteam. Ze zijn duidelijk herkenbaar aan hun felle oranje werkkleding en dragen helmen en gereedschap bij zich. Klaar om direct na aankomst aan de slag te kunnen. 

Abu Dhabi

Maar dat is ze niet gegund. Ook zij moeten de nacht doorbrengen in een hotel in Abu Dhabi. Aan hun gezicht is af te lezen hoezeer ze hiervan balen. Logisch, want ze weten dat de kans om mensen levend onder het puin te halen met de dag kleiner wordt. 

Ik kom tot de verdrietige conclusie dat door deze vertraging onnodig mensen zullen sterven. Hopelijk lukt het morgenochtend wel om het rampgebied te bereiken, zodat ook zij aan de slag kunnen. Het is van groot belang dat de luchthaven zo snel mogelijk opengaat. Het is, omdat wegen door de aardbeving ontoegankelijk zijn geworden, de enige manier om hulpgoederen het land in te krijgen. 

Het Rode Kruis zal de komende dagen bezig zijn met het mobiliseren van extra hulpgoederen uit depots in Kuala Lumpur en Dubai. Voorbereidingen voor een eerste vlucht met hulpgoederen naar Kathmandu zijn in volle gang. In totaal zouden deze goederen meer dan 50.000 gezinnen kunnen helpen.

Toch is er ook een voordeel dat ik iets langer in Abu Dhabi ben. Ik word namelijk gebeld door de leider van het zogeheten Field Assessment and Coordination Team, waarvan ik deel ga uitmaken. Dit Rode Kruis-team gaat onderzoeken waar de mensen het meeste behoefte aan hebben. 

Ook in de gebieden die tot nu toe niet zijn bereikt. Hij waarschuwt me dat ik me moet voorbereiden op zware omstandigheden. Het regent op dit moment in Kathmandu en er zijn geen plekken om te slapen. Hij zegt dat de Rode Kruis-collega's slapen in auto's of in de regen. Door het grote aantal ingestorte huizen is een groot tekort aan onderdak. 

Het gaat nog wel even duren voordat dit fatsoenlijk geregeld is volgens hem, dus ik besluit alsnog een tentje te kopen. Dat is geen gemakkelijke opgave in Abu Dhabi. In deze chique stad vol pracht en praal is geen cultuur van kamperen, zegt de man bij de balie van kamperen. Na wat speurwerk op het internet weten we toch een winkel te vinden met tenten. 

In deze luxe shopping mall, vol pracht en praal, blijkt inderdaad een winkel te zijn, met een tentje. Missie geslaagd. Ik moet opschieten, want ik moet op tijd terug zijn in het hotel voor een telefonisch interview met het Radio1-programma Met het oog op morgen. Daarna ga ik snel slapen, want om vijf uur gaat de wekker alweer