Grote zorgen over vluchtelingendeals Europa met Afrika

De vluchtelingendeal met Turkije smaakt naar meer voor EU-leiders. Het aantal asielzoekers dat vanuit Turkije naar Europa komt is drastisch gedaald. Maar de route tussen Libië en Italië is nog volop in gebruik: in de Middellandse Zee verdrinken jaarlijks duizenden mensen. 

Tot nu toe zijn in 2016 130.411 mensen vanuit Libië naar Italië overgestoken, vorig jaar ging het om 153.000 mensen. 2.734 migranten overleefden de oversteek niet of zijn vermist geraakt.  

Er is de Europese Unie veel aan gelegen om de aantallen migranten die deze route gebruiken naar beneden te krijgen en daarom worden er ook deals gesloten met Afrikaanse landen. Onder meer Libië, Niger, Mali, Eritrea en Soedan krijgen geld van de EU of een EU-lidstaat om de migratie vanuit of door hun land in te dammen. 

Naast dat er geld wordt gegeven voor werkverschaffingsprojecten, ‘good governance’ en onderwijs, zijn er bedragen bestemd voor grensbewaking, de opvang van migranten en het terugsturen van illegalen.

De EU werkt zelfs met de wortel en de stok: landen die veel doen om migratie tegen te gaan krijgen meer geld, landen die minder doen krijgen ook minder ontwikkelingsgeld. Dit geldt ook voor landen die meer of minder illegalen terugnemen uit Europa. 

In EenVandaag ontwikkelingshulporganisatie Oxfam Novib. Die maakt zich ernstig zorgen over deze deals. Volgens Oxfam is het schadelijk dat ontwikkelingsgeld wordt gebruikt om migratie te voorkomen. “We hebben de bewaking van onze grenzen uitbesteed aan Afrika, en we zeggen eigenlijk ook: het maakt ons niet zoveel uit hoe jullie dat doen,” aldus beleidsadviseur Marieke van Doornik in onze uitzending.

Ook Henk van Houtum, hoogleraar grensstudies aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, is zeer sceptisch over de deals. Hij noemt ze bijna satirisch: “Het beloont autocratische landen omwille van de eigen democratie en mensenrechten.” Ook VVD-kamerlid Malik Azmani reageert in onze uitzending.