Brein achter de Brexit: niet verwacht dat het tot vertrek uit EU zou komen

Daniel Hannan, Brits Europarlementariër en al sinds zijn studententijd fervent voorvechter van de Brexit, is verrast dat de EU na het referendum niet meer moeite deed om de Britten in de Unie te houden. “Ik dacht dat we een voorstel zouden krijgen vanuit Brussel om de relatie tussen EU en het VK anders in te richten. De deur stond bij ons open, maar de EU heeft de deur dichtgegooid." Hannan is in Nederland op uitnodiging van Forum voor Democratie.

Inmiddels gaan er in het Verenigd Koninkrijk steeds meer stemmen op voor een tweede referendum. De Britten beginnen de gevolgen van de Brexit te voelen in hun portemonnee en politiek is het een chaos. De ‘architect van de Brexit' blijft echter optimistisch: “De economische doemscenario’s zijn niet uitgekomen.” 

“Als we daadwerkelijk onder andere voorwaarden in de Unie zouden kunnen blijven, dan hadden we daar een nieuw referendum over kunnen houden. Ik had verwacht dat de EU, gezien de nipte overwinning van het leave-kamp, zou denken: misschien is een iets afstandelijker relatie de beste manier om dit op te lossen.” Hannan hield er rekening mee dat het met het Brexit-referendum zou gaan zoals het zo vaak ging met referenda in Europa. “Dat er een nieuw referendum zou komen omdat de uitslag onwelgevallig was, of dat het gewoon genegeerd zou worden zoals in Nederland ook is gebeurd met het Oekraïne-referendum.” 

Verdrag van Maastricht

Dat gebeurde niet, en daarom ziet Hannan zijn droom werkelijkheid worden. Het Britse vertrek uit de Europese Unie is zijn levenswerk. Voor de Brit begon het toen het Verdrag van Maastricht werd gesloten in 1992. Hannan was toen negentien jaar en zag dat de EU transformeerde van economische naar een politieke unie. Hannan wil juist dat de Britten de macht weer in eigen hand krijgen. Toen hij dat voor het eerst zei in zijn campagne voor het Europees Parlement in 1998, was hij de eerste Britse politicus die in het openbaar over de Brexit sprak. 

Eenmaal in het Europees parlement was hij vooral actief om de EU in diskrediet te brengen. Een column in de Sunday Telegraph over alle riante vergoedingen die Europarlementariërs krijgen, zorgde voor onenigheid met zijn conservatieve partijgenoten. In 2009 besloot hij te gaan ijveren voor een referendum over de Brexit. In de jaren daarna groeide de steun voor een referendum, en daarmee ook de druk op premier David Cameron. In 2014 sloot Hannan een alliantie met Ukip en andere eurosceptische en anti-immigratie partijen. Uiteindelijk besloot Cameron een referendum toe te zullen staan en zijn eigen politieke lot daaraan te verbinden. volgens Hannan zelf was de overwinning eigenlijk al behaald toen de premier in 2016, een paar maanden voor het referendum, met lege handen terug kwam uit Brussel waar hij hervormingen had voorgesteld. 

Forum voor Democratie

Daniel Hannan is uitgenodigd door Thierry Baudet om de eerste renaissancelezing van Forum voor Democratie te geven. Zijn boodschap: het gaat helemaal niet zo slecht als wordt gesteld. Hij wijst erop dat de werkloosheid in het VK op het laagste punt is sinds de jaren ’70 en dat de export toeneemt. Hannan’s conclusie: van de bangmakerij van economen in aanloop naar het Brexit-referendum is niets terecht gekomen. Vorige week maakte Mark Carney, gouverneur van de Bank of England echter nog bekend dat Britse huishoudens er na de Brexit 900 pond op zijn achteruit gegaan en de Britse economie 2% groei is misgelopen sinds 2016.

Voor Hannan gaat de Brexit niet zo zeer over economisch gewin of verlies, hij vindt soevereiniteit vele malen belangrijker. “Zelfs als je een catastrofaal scenario schetst. Bijvoorbeeld als er sancties worden getroffen zoals tegen Rusland ook gedaan wordt, en onze handel daalt met 10%, dan nog is het belangrijker dat wij onze eigen beslissingen kunnen maken over bijvoorbeeld belastingen en onderwijs. We moeten het wel in perspectief zien.” 

Hannan: 'Ik ben fan van Thierry Baudet'

Hannan is zeer lovend over zijn gastheer in Nederland. “Ik ben een enorme fan van Thierry Baudet. Hij is politicus voor de goede redenen. Een echte patriot.” Over of Forum voor Democratie zich ook hard moet maken voor een Nexit, houdt hij zich op de vlakte. “Dat is iets voor de partij zelf om te beslissen.”

Thierry Baudet is er duidelijk over: “Ik denk dat uit de Europese Unie gaan echt alleen maar voordelen heeft voor Nederland en elk land.” De FvD-leider denkt niet dat hij er net als Hannan vijfentwintig jaar over hoeft te doen: “Ik denk dat het proces van wakker worden heel snel gaat. Ik denk dat ontzettend veel landen nu zien: die EU werkt niet.”