De economie trekt aan, maar niet voor iedereen. Op het gebied van werkloosheid en economische groei bestaan grote regionale verschillen tussen steden en middenland. Kijk bijvoorbeeld naar Breda en Roosendaal. De één zit duidelijk in de lift, de ander loopt achter de feiten aan. En dat heeft ook invloed op stemgedrag. 

Zo neemt de werkgelegenheid in Brabant neemt met name toe in beroepsgroepen met een hoge of juist lage opleidingseis. De middelbaaropgeleiden ervaren de gevolgen: zij vallen tussen wal en schip op de arbeidsmarkt terwijl dat de grootste groep werkenden is in Nederland. Die middelbaaropgeleiden wonen vooral in steden als Oss, Helmond, Roosendaal of Oosterhout. “Hun toekomstperspectief wordt negatiever, waardoor de sociale verschillen groter worden”, aldus Josse de Voogd. 

Dat verschil is duidelijk te zien in het Rapport Mind The Gap van BrabantKennis. Door het verdwijnen van de middenbaan worden vooral middelgrote plaatsten en voormalige groeikeren getroffen. Daar is geen werk meer te vinden en daar zitten dus meer mensen thuis.

Baangarantie

De afgelopen jaren verdwenen bijvoorbeeld veel banen in de retail. Dat ondervond ook Geert van Iperen uit Vught. Hij werkte 35 jaar bij V&D. Uiteindelijk als bedrijfsleider. Hij zoekt opnieuw een baan in dezelfde sector. “We vissen allemaal in dezelfde vijver, en die vijver wordt steeds kleiner.” Ook Ben Bruikman uit Rijen zoekt al anderhalf jaar na een nieuwe baan nadat zijn functie bij IKEA overbodig werd. Hij merkt dat er in de buurt bijna geen vacatures meer zijn.

Voor mannen als Ben en Geert, staat de baanzekerheid op het spel. Blijkt uit onderzoek van BrabantKennis. Werknemers met een middenbaan moeten zich bijscholen of een baan onder hun niveau aannemen. Beide zijn vaak geen optie. 

Zo nam Ben Bruikman een baan aan in een broodfabriek maar stopte daar weer mee. “Ploegendiensten draaien is zwaar werk net als nachtdiensten. Ik ben op leeftijd, het is niet eenvoudig en daarbij mijn enkel een keer verbrijzeld gehad, het sjouwwerk gaat zijn tol eisen. En een HBO-Opleiding volgen? Dat lijkt me erg zwaar.”

Onmacht en onvrede

De groeiende werkloosheid onder middelbaaropgeleiden is ook af te lezen in recente politieke ontwikkelingen. “Werkloosheid leidt tot ontevredenheid en minder vertrouwen in elkaar en de politiek. Dan kan je wachten op een politieke proteststem; dat is het enige middel dat middelbaaropgeleiden hebben. Ze voelen zich vergeten”, aldus De Voogd.

De verschillen tussen Brabanders nemen met name toe in grote steden als Breda, Tilburg, Eindhoven en Den Bosch. Daarin schuilt een andere oorzaak voor de toenemende ongelijkheid. Door de grote werkloosheid in West-Brabant en een toegenomen werkgelegenheid in Oost-Brabant, zien we meer baankansen en ook een ander stemgedrag.

Vertekend beeld

Gemiddeld gezien gaat het met iedereen wel goed in die steden, maar bij gemiddeldes zit er altijd iemand aan de onder- en bovenkant. “Momenteel worden de effecten van de werkloosheid nog niet gevoeld omdat een deel van de mensen nog WW krijgt. Als deze afloopt dan gaan we pas de écht effecten zien. De middelgrote plaatsen kunnen het probleem van over een paar jaar zijn,” aldus De Voogd. Ook Ben Bruikman maakt zich zorgen. “Voor mijn WW afloopt moet ik wel een baan hebben, anders staat hier toch een bord met te koop in de tuin.” 

Lees verder: Brabants mozaïek, politieke scheidslijnen op de kaart