De blauwe wijn is deze zomer nauwelijks aan te slepen op de Nederlandse terrassen. Een heuse hit, maar waarom? De wijn zou door zijn afwijkende kleur iets rebels hebben. De blauwe wijndrinker zet zit af tegen de gevestigde wijnorde met zijn glas vol spiritusachtige vloeistof. 

Toch is de smaak in theorie niet anders dan elke andere Chardonnay. Hoewel, hoe voedsel eruitziet heeft wel degelijk een effect op hoe iets smaakt.  

Wetenschap

Onze hersenen vermengen informatie uit verschillende zintuigen met elkaar. Daardoor nemen we een smaak waar en wordt er een referentie gevormd. Normaal gesproken vullen onze hersenen alle informatie al gedeeltelijk aan als we een fles witte wijn zien omdat we daarvoor al een referentie hebben. Het betekent ook dat we yoghurt lekkerder vinden als er een plaatje van aardbeien naast staat. 

Bij de kleur blauw hebben we echter geen referentie omdat er bijna geen blauw eten bestaat. Daarom moeten onze hersenen ter plekke een beeld vormen en dat zorgt voor een verrassing. En dat maakt de blauwe wijn zo interessant.

Moleculair eten

In de moleculaire keuken wordt al langer gebruik gemaakt van dit verrassingseffect. Zo maakt sterrenkok François Geurds bijvoorbeeld een doorzichtige Bloody Mary die juist door het ontbreken van een kleur extra naar tomaat smaakt. 

Uit onderzoek blijkt dat we meer van voedsel genieten als er aanspraak wordt gemaakt op meerdere hersengebieden. Als voedsel tegen ons referentiekader ingaat, zoals een blauwe wijn en een kleurloze Bloody Mary, ontstaat er verwarring in onze hersenen en is de kans groot dat er meer hersengebieden worden aangesproken. Dus is de kans ook groot dat we er meer van genieten. 

Dat zou de huidige stormloop kunnen verklaren. Maar als we op een gegeven moment gewend zijn aan het gegeven dat wijn ook blauw kan zijn, is de verrassing weg en daarmee ook de reden om die wijn te drinken. En zo zitten we over een jaar weer gewoon met een glas wit op het terras.

Ondanks de vreemde kleur, is de blauwe wijn volgens Willeke van de Noort van Gik Blauwe Wijn, een succes. Zij vertelt in EenVandaag hoe dat komt. Ook geeft zij enkele maaltijdsuggesties waarbij de wijn het beste smaakt. 

Associaties

In EenVandaag ook een gesprek met taalwetenschapper Ilja Croymans. Hij onderzoekt de relatie tussen wat mensen ruiken en proeven en hoe zij erover praten. Croymans vertelt wat er in ons hoofd gebeurt als we blauwe wijn drinken. En als de verrassing eraf is, is de wijn dan nog wel interessant?

Croymans is deze zomer in het wetenschapsmuseum NEMO te vinden waar hij samen met een onderzoeksgroep wil leren hoe zintuigen samenwerken. We associëren geuren, smaken en geluiden met bepaalde woorden, maar hebben kinderen eigenlijk dezelfde associaties als volwassenen? Tijdens de zomervakantie experimenteert Croymans met dit fenomeen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.